Üstün Dökmen, 1954 yılında İstanbul`da dünyaya geldi. İlk olarak, iki dedesinin adı verilerek kendisine Hasan Vasfi deni l di. Altı aylıkken önemli bir hastalık geçirdi. Komşular, iki ölmüş büyüğün adının ufacık çocuğa ağır geldiğini, bu yüzden hastalandığını söylediler. Bunun üzerine annesi ve babası evhamlanarak Hasan Vasfi`nin adını Üstün olarak değiştirdiler. (Üstün adı, dünyaya gelmesine yardımcı olan Doç. Dr. Ziya Üstün`ün soyadıydı.) Böylece Üstün Dökmen kısmen hafifledi; ancak yeni adı da, öğrenim yaşantısı boyunca sürekli iftihar listelerini çağrıştırdığından, kendisine ağır gelmeye devam etti.
Üstün Dökmen`in annesi İstanbullu, babası Erzurumlu, kendisi Ankaralıdır. 1971 yılında Ankara Cumhuriyet Lisesi`ni bitirdi. Sosyal bilimlere ilgi duyuyordu, ancak Üniversiteye giriş sınavlarında aldığı puan ziyan olmasın diye Hacettepe Üniversitesi Fizik Bölümü`ne kaydoldu. Üçüncü sınıfa gelince fiziğin kişiliğine uygun olmadığını far k etti. Giriş puanı ziyan olmamıştı fakat, ömür boyu fizikle uğraşırsa kendisinin ziyan olacağını anladı. Yeniden üniversite sınavlarına girerek Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü`ne geçti. Bu bölümden mezun oldu ve aynı bölümde Uygulamalı Psikoloji (Klinik Psikoloji) alanında master yaptı. Psikolojik danışma ve rehberlik alanında 1986 yılında doktora, 1988 yılında doçentlik, 1995’te ise profesörlük derecesi aldı. Halen Ankara Üniversit e si Eğitim Bilimleri Fakültesi’nde öğretim üyesidir.