Türkiye Günlüğü 1577-1578 (2 Cilt Takım) Kitap Yayınevi

Stephan Gerlach Avusturya elçisi ile birlikte, sefaret heyetinin vaizi olarak 1573`de İstanbul`a geldi. Güncesi, torunu Samuel Gerlach tarafından 1674`te Frankfurt`ta basıldı. Şimdi de tam 332 yıl sonra Türkçeye kazandırılan bu eser 16. yüzyıl Osmanlı-Türk dünyası için çok önemli bir kaynak. İstanbul`un Müslim ve gayrimüslim halkının yaşamını dikkatle gözlemleyen Gerlach, özellikle hükümdar, hanedan, saray ve iktidarı oluşturan paşalar hakkında önemli bilgiler vermiştir. Yalnız Galata`daki ecnebi topluluklarda değil, Divan-ı hümâyûn kalemlerinde de her dilden yazıldığına ve konuşulduğuna şahit olur. Gerlach güncesinde Atmeydanı`ndaki eğlenceleri, yabancı heyetlerin karşılanışını, Ramazan davetlerini, cenaze alaylarını, düğünleri, Muharrem- âşure-nevrûz kutlamalarını, Hıdrellez, Âmin Alaylarını, bin bir çeşit mal satılan pazarları, Boğaz`da sürüler halinde dolaşan yunusları da anlatır. Halk renk renk ve çeşit çeşit elbiseler içinde dolaşmaktadır. Şehirde bazen ancak belki yüzyılda bir defa görülebilecek semâvî olaylar da yaşanır. 11 Kasım 1577`de görünen kuyruklu yıldızı, Gerlach`ın ifadesine göre bir &`;Arap müneccim” önceden hesaplamış ve padişaha haber vermiştir. Gerlach`ın da söz konusu ettiği müneccim ilk Rasadhane`nin kurucusu Takiyüddin Efendi`dir... O devirde İstanbul, kuşları azad eden, sokaklardaki kedi ve köpekleri besleyen, hatta bu iş için vakıf kuran, tuttuğu balıkları sevaptır diye tekrar denize atan insanlar ile meskûndur.