Sebepsiz Zenginleşmeye Uygulanacak Hukuk İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Özel Hukuk Doktora Tezleri Dizisi No 40 On İki Levha Yayınları

Sebepsiz zenginleşme taleplerinde uygulanacak hukuka ilişkin yaklaşımlar bazı yabancı araştırmaların konusunu oluşturmasına rağmen, bu konunun tarihsel gelişimi ve tartışmaları Türk akademik çalışmalarında daha evvel detaylı olarak tartışılmamıştır. Bu yüzden, bu çalışmada sebepsiz zenginleşmeye uygulanacak hukuk konusunu ele alınmıştır.

Maddi hukukta sebepsiz zenginleşme farklı hukuk sistemlerinde farklı olarak yorumlandığından ötürü en başta maddi hukukta sebepsiz zenginleşme kurumu detaylı olarak ele alındıktan sonra, bağlama konusu olarak sebepsiz zenginleşmenin nasıl vasıflandırılması gerektiği tespit edilmeye çalışılmıştır.

Bu çalışmada detaylı olarak Lex causae condictionis'in uygulama alanı, taraf menfaatlerinin korunabilmesi ve milletlerarası özel hakkaniyetinin sağlanabilmesi amacıyla ele alınmıştır.

Üç veya daha fazla köşeli hukuki ilişkilerde sebepsiz zenginleşmeye uygulanacak hukuk (örneğin havale) bir başka önemli konudur. Bu ilişkilerde, birden çok hukuki ilişkinin söz konusu olmasından dolayı, üç veya daha fazla köşeli hukuki ilişkilerdeki farklı tarafların aralarındaki sebepsiz zenginleşme taleplerine uygulanacak hukuk da bu çalışmada ayrıca ele alınmıştır.(ARKA KAPAKTAN)

 

 

 

İÇİNDEKİLER

 

 

 

Giriş

 

Birinci Bölüm

 

Maddi Hukukta Sebepsiz Zenginleşme

 

1. Sebepsiz Zenginleşme Kurumunun Tarihçesine Bir Bakış

 

1.1. Roma Hukukunda "Sebepsiz Zenginleşme" Kurumunun Tarihçesine Bir Bakış

 

1.2. Roma Hukuku Sonrası DönemdeSebepsiz Zenginleşmenin Tarihsel Gelişimine Bir Bakış

 

2. Türk Hukukunda Sebepsiz Zenginleşme Kurumu

 

2.1. Genel Bilgi

 

2.2. Sebepsiz Zenginleşmenin Amacı Hakkında

 

2.3. Sebepsiz Zenginleşme Kurumunun Özellikleri

 

3. Sebepsiz Zenginleşmeye Dayalı Talebin Benzer Talepler ile İlişkisi

 

3.1. Genel Bilgi

 

3.2. Sebepsiz Zenginleşme - Sözleşmesel Sorumluluk

 

3.3. Sebepsiz Zenginleşme ve Vekaletsiz İş Görme

 

3.4. Sebepsiz Zenginleşme ve Haksız Fiil

 

3.5. Sebepsiz Zenginleşme ve İstihkak Talebi

 

3.6. Sebepsiz Zenginleşme ve Zilyetlik Davaları

 

3.7. İcra-İflas Kanunu Düzenlemeleri İle

 

4. Sebepsiz Zenginleşmenin Şartları

 

4.1. Genel Bilgi

 

4.2. Zenginleşme Şartı

 

4.3. Haklı Bir Sebebin Bulunmaması : "Sebepsizlik"

 

4.4. Nedensellik Bağı

 

5. Sebepsiz Zenginleşme Çeşitleri

 

5.1. Edimden Ötürü (İfa Sonucu) Sebepsiz Zenginleşmeler

 

5.2. Edim Dışı Zenginleşmeler

 

6. İkiden Fazla Kişinin Bulunduğu Hukuki İlişkilerde Sebepsiz Zenginleşme Talepleri

 

7. Sebepsiz Zenginleşmenin Hukuki Sonuçları

 

7.1. Genel Bilgi

 

7.2. İadenin Konusu

 

7.3. İadenin Kapsamı

 

7.4. Zenginleşenin Giderleri İsteme Hakkı

 

8. Sebepsiz Zenginleşme Talebinin İleri Sürülemeyeceği Haller

 

8.1. Genel Bilgi

 

8.2. TBK m. 78/2 hükmü ve Eksik Borçların İfası

 

8.3. TBK m. 81- Hukuka veya Ahlaka Aykırı Bir Sonucun Gerçekleşmesi Amacıyla Verilenin İstenmemesi

 

9. Zamanaşımı

 

 

 

İkinci bölüm

 

Sebepsiz Zenginleşmeye Uygulanacak Hukuk

 

1. Genel Açıklamalar

 

2. Karşılaştırmalı Olarak Tarihsel Süreç, Bağlama Noktaları, Bu Süreçte Ele Alınan Yaklaşımlar

 

2.1. Genel Bilgi

 

2.2. Kıta Avrupası Hukuk Düzeni

 

2.3. Anglosakson Hukuku Alanında Tarihsel Süreç

 

3. MÖHUK m. 39/1 c.1: Zenginleşmeye Sebep Olan Mevcut veya Mevcut Olduğu "İddia" Edilen Hukuki İlişkiye Uygulanacak Hukuk

 

3.1. Genel Olarak Vasıflandırmaya Bakış

 

3.2. Zenginleşmenin Varlığı

 

3.3. "Mevcut ya da Mevcut Olduğu İddia Edilen Hukuki İlişki"

 

4. MÖHUK m. 39/1 c.2: Zenginleşmenin Gerçekleştiği Yer Hukukunun Uygulanacağı "Diğer" Haller

 

4.1. Genel Bilgi

 

4.2. Uygulama Alanı

 

4.3. Zenginleşmenin Gerçekleştiği Yerin Tespiti

 

4.4. Bağlama Noktası Olarak Zenginleşmenin Gerçekleştiği Yer Hukukunun Uygun Olup Olmadığı ve Zenginleşmenin Gerçekleştiği Yer Hukukunun Tespiti

 

5. MÖHUK m. 39/2 : Sübjektif Bağlama Noktası : Hukuk Seçimi

 

5.1. Genel Bilgi

 

5.2. MÖHUK m.39/1 c.1 Alanına Giren Sebepsiz Zenginleşme İstemleri Açısından Hukuk Seçimi

 

5.3. MÖHUK m.39/1 c.2 Alanına Giren Sebepsiz Zenginleşme İstemleri Açısından Hukuk Seçimi

 

6. Atıf

 

7. Kamu Düzeni Açısından

 

8. Doğrudan Uygulanan Kurallar Açısından

 

 

 

Üçüncü Bölüm

 

İkiden Fazla Kişinin Bulunduğu Hukuki İlişkilerde Sebepsiz Zenginleşme Talepleri ve Bu Taleplerde Uygulanacak Hukuk

 

1. Genel Açıklamalar

 

2. Edim İlişkilerinin Birden Fazla Olması

 

2.1. Birbirini Takip Eden Edim İlişkileri (Edimler Zinciri) ve Temsile İlişkin İlişkin Açıklamalar

 

2.2. Üç ve Daha Fazla Köşeli İlişkiler

 

Sonuç