Özdevinirler (Otomatlar) Kuramı ve Biçimsel Diller Papatya Bilim

Bu kitabın konusu olan "özdevinirler (otomatlar) kuramı ve biçimsel diller" bilgisayar bilimleri ve mühendisliğinin kuramsal temelleri alanının en önemli konularından biridir. Bu nedenle bilgisayar bilimleri ve bilgisayar mühendisliği alanında eğitim veren lisans programalarının birçoğunda bu konunun işlendiği bir derse yer verilmektedir.

 

Özdevinirler ya da otomatlar denince akla ilk gelen kendi kendine hareket eden ve belirli işlevleri gerçekleştiren otomatik makineler olmaktadır. Özdevinir yerine kısaca makine sözcüğünün kullanılmasının nedeni de budur. Oysa bilimsel olarak, özdevinirler belirli özelliklere sahip matematiksel modellerdir. Bu modeller yalnız donanım alanında değil derleyiciler, yorumlayıcılar, metin düzenleyiciler, sözdizim çözümleyiciler, ayrıştıncılar (parsers) başta olmak üzere birçok yazılım bileşeninde de kullanılan modellerdir. Özdevinirler biçimsel dillerin sözdizimsel ve anlamsal çözümlemesinde kullanılan modeller olduğu için de özdevinirler ile biçimsel diller birbiriyle çok yakından ilişkili, birbirini tamamlayan konulardır.

Kitabın içeriği özellikle bilgisayar mühendisliği bölümlerinde lisans düzeyinde okutulacak bir ders için uygundur. Kitaptaki konular, haftalık süresi 3 saat olan bir derste işlenebilecek biçimde düzenlenmiştir.

 

Özdevinirler kuramı ve biçimsel diller dersini Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünde 12 yıldan beri vermekte olduğum için, bu konuda küçümsenmeyecek bir soru bankasına sahibim. Bu soruların büyük bir kısmı kitapta yer almaktadır. Kitabın en özgün yanımn da soru ve yanıtlar olduğunu düşünüyorum. Soruların her biri en az bir kez sınavda sorulmuş ve ölçme açısından başarılı olduğu görülmüştür. Kitapta yer alan tüm soruların yanıtları verilmiştir. Ancak kitabın sayfa sayısının çok artmaması için, yanıtlar kısa tutulmaya çalışılmış, bazı sorular için ise sonucun verilmesi ile yetinilmiştir. Diğer taraftan bazı soruların birden çok geçerli yanıtının olabileceği; yanıtı tek olan soruların birçoğu için de birden çok çözüm yolunun olabileceği bir gerçektir. Bu nedenle kitapta yer alan çözümlerin örnek çözümler olduğu; bazı sorular için verilen çözüm dışında başka çözüm ya da çözümlerin de olabileceği unutulmamalıdır.

 

Kitabın ikinci üçüncü basımında var olan yazım yanlışları düzeltildi ve bölüm sonlarındaki sorulara eklemeler yapıldı.