Osmanlı Toplumunda Ötekileştirme Düşmanlık ve Nefret İletişim Yayınları

Osmanlı Toplumunda Ötekileştirme Düşmanlık ve Nefret İletişim Yayınları

Osmanlı İmparatorluğu’nun çokdinli, çokdilli ve çokuluslu yapısından
bahsedilirken genellikle “hoşgörü,” “toplumsal huzur” ya da “uyum içinde
birlikte yaşayabilme” gibi olumlu kavramlar kullanılır. Peki sahiden de
durum bu kadar tozpembe miydi? Gerçekten Osmanlı toplumunun
önemli belirleyici bir özelliği hoşgörü ve uyum içinde olması mıydı? Hakan
T. Karateke, H. Erdem Çıpa ve Helga Anetshofer’in derlediği ve birçok
tarihçinin katkı sunduğu, Osmanlı Toplumunda Ötekileştirme, Düşmanlık ve
Nefret (16.-18. Yüzyıllar), bu romantik bakış açısına daha realist yaklaşımlar
geliştiriyor. Yazarlar, dinî ve toplumsal grupların, milliyetçi ideolojilerin
yayılmasından önce de, “öteki” ve “yabancı” gibi görülenlere karşı duyduğu
tahammülsüzlüklerin yaygınlığına dikkat çekiyor. Kökleşmiş önyargıların
ötesinde, güncel gerilimler, toplumsal ve ekonomik dalgalanmalardan
beslenebilen farklı olumsuzluklara işaret ederek, “Osmanlı Barışı”nın çok
daha karmaşık bir şekilde tanımlanması gerektiğini ileri sürüyorlar.
“Tabii ki, antipatinin çok değişik biçimleri ve şiddet dereceleri var. Yelpazenin
bir ucunda sistematik devlet zulmü, tehcir ve şiddetin, diğer ucunda ise
günlük hayattaki aşağılamaların ya da mesela ticaret ilişkilerinde görülen
güvensizliğin yer aldığını düşünebiliriz. Elinizdeki çalışma Osmanlı
toplumunu oluşturan cemaatler arasındaki karşılıklı antipatilerin ne
gibi şekiller alabileceğini anlamayı ve bu duyguları 19. yüzyıl öncesinde
Osmanlı toplumu özelinde konumlandırmaya yönelik tarihsel bir yaklaşım
geliştirmeyi amaçlıyor.