Önce İsyan Sonra Göç ve İskan Halil Özşavlı Atatürk Araştırma Merkezi

Önce İsyan Sonra Göç ve İskan Halil Özşavlı Atatürk Araştırma Merkezi

Bu çalışma, günümüz Ermeni diasporaları içinde en koyu Ermeni diasporası veya Ermeniliği en fazla muhafaza edebilmiş Ermeni Cemaati olarak bilinen Lübnan Ermeni Toplumuna dairdir. Büyük oranda Adana, İskenderun ve civarından 1915, 1921-1922 ve 1939 yıllarında göç ederek Beyrut ve civarına yerleşen Ermenilerin torunları olan Lübnan Ermenileri günümüzde Türkiye'ye karşı takındıkları katı tavır ve Ermeni milliyetçiliğinin son derece ateşli savunucuları olmaları hasebiyle dünyadaki diğer Ermeni Cemaatlerinden ayrılırlar. Bu nev-i şahsına münhasır Ermeni cemaatinin nasıl ve ne zaman oluştuğu sorusu bu araştırmanın cevaplamaya çalıştığı temel sorudur. Araştırmanın başlangıç safhasında elde edilen ön bilgiler Lübnan Ermeni Cemaatinin genel olarak 1915-1939 yıllara arasında Anadolu'dan göç eden Ermeniler tarafından vücuda getirildiğini ortaya koydu. Dolayısıyla çalışmanın tarih aralığı olaylardan evvel vuku bulan öncüller de hesaba katılarak 1914-1939 yılları arasında sınırlı tutuldu. Ancak tarihi arka planın daha iyi anlaşılması için Ermenilerin 1915 öncesi Lübnan'a göçlerine de kısaca değinildi. Çalışmanın kapsadığı tarih aralığı böyle olunca çalışma aynı zamanda 1915 tehciri ve sonraki yıllarda gerçekleşen göçler ile Anadolu'yu terk eden Ermenilerin vardıkları Arap coğrafyasındaki yeni hayatları ile alakalı oldu. Bu yönüyle çalışma alanında bir ilk olma özelliğini taşımaktadır.