Nahiv Bilgisi Işığında Osmanlı Nahvine Bakış Kriter Yayınları

Nahiv, Arap coğrafyasında doğmuş ve gelişmiş içerik &`;content” ve içerim &`;implication” yönüyle bugünkü gramere karşılık gelen dil ile ilgili &`;Ulûm-i Müntefa-Biha”bir ilimdir. İslamiyet`in ilk dönemlerinde Arapların, Arap olmayan toplumlarla karışmaları sonucu selaseti bozulan dillerini düzeltme ve Kur`an`-ı Kerim`in yanlış okunma ve anlamlandırılmasını önleme çalışmalarıyla başlamış; dillerin, coğrafyaların ve zamanın değişmelerine bağlı olarak kazandığı farklı anlamları ve içerikleri ile müstakil bir ilim halini almıştır. İslam medeniyeti çağlarında Kur`an dilinin ve İslam kültürünün hâkim tesiri ve &`;Kod Kopyalama”nın etkisiyle İslam toplumlarına yayılmış ve müştemil bir ilim haline gelmiştir. Bu etkileşime bağlı olarak Osmanlıda nahiv, &`;Türkçe açısından” özgün bir disiplin olarak geliş(e)memiş ve Osmanlı nahvi varlığını Arap gramerinin etkisinde ve hakimiyetinde kalarak sürdürmüştür. Tanzimat`ta ise Arap nahvi, giderek Fransız cümle anlayışına yaklaşan Türk nahvi (cümlesi ve söz dizimi) üzerindeki etkisini, Fransız grameri ile birlikte devam ettirmiştir. Kitap, Osmanlının yekpare Arapça ve Tanzimat`ın nispeten Türkçe olan nahiv anlayış ve yaklaşımına, nahvin ışığında perspektifi bakıyor ve etiyolojisi ile ilgili bazı enstantaneler sunuyor.