İslamî fikriyatın teşekkülünde ilk dört asır büyük bir öneme sahiptir. Zira temel İslam ilimlerinin doğuşu ve sistematize edilişi bu döneme denk gelmektedir. Fırkalar dönemi diyebileceğimiz bu dönemde İslam Devleti'nin büyümesi ve Müslümanların yeni kültürlerle karşılaşması, beraberinde yeni problemleri de getirmiştir. İslamiyetin ilk yıllarında sorgulanmadan kabul edilen dinî düşünceler bu dönemlerde sorgulanmaya başlanmıştır. Siyasî çekişmelerin de tahrikiyle İslam âlimleri arasında birçok kelami konuda ihtilaflar ortaya çıkmış ve bu ihtilaflar paralelinde birbirinden farklı görüşleri olan fırka ve fırka alt kolları tezahür etmiştir.