Edebiyatın Profili Seti-5 Kitap Takım Profil Kitap

 

Tavşanlar ve Boa Yılanları

 

 

The New York Times Book Review tarafından “Abhaz bir Mark Twain” olarak nitelendirilen Fazıl İskender, Sovyet ve modern Rus edebiyatının usta hicivcilerindendir. Çehov, Tolstoy, Orwell gibi büyük isimlerle karşılaştırılmasıyla dikkatleri üzerine çeken yazar, isabetli eleştirileri ve güçlü mizah yeteneği sayesinde geniş çapta bir okur kitlesi kazanmıştır.

 

İskender, ilk kez 1982'de SSCB'de yayımlanan, Tavşanlar ve Boa Yılanları adlı bu felsefi alegorik eserinde, totalitarizmin bir portresini çizmektedir. İktidarın sürekliliğinin sağlanmasında toplumun korku ile bastırılıp ideoloji ile oyalanmasının esas olduğunu, masalsı bir atmosfer içerisinde ortaya koymaktadır. Eserde, boa çarlığı ve tavşan krallığı diye geçen, biri zayıfladıkça diğeri güçlenen iki devletin yönetiminde de diktatörler bulunur. Çoğu eleştirmen tarafından, boa yılanlarının çarı olan Yüce Piton ile simgelenenin Stalin olduğu da ifade edilmektedir.

 

“İskender, Gogol'un Ölü Canlar'ı, Nabokov'un Lolita'sı gibi Rus hicivcileri arasında önemli bir yer ediniyor.”

 

- The L.A. Time

 

“İskender'in hayal gücünün sınırlarında yaptığı uçuşlar ve bitmez tükenmez fantastik hikâyeler oluşturma kabiliyeti, eserlerinin Gabriel García Márquez'inkilerle kıyas edilmesine sebep olmuştur.”

 

- The New York Times Book Review

Marx ve Oyuncak Bebek

 

 

Daha annesinin karnındayken İran Devrimi’nin ilk saatlerine tanıklık ediyor Maryam. Altı yıl sonra, annesiyle birlikte, Paris’te sürgünde olan babasının yanına göçüyor.

 

Birbirine eklemlenen ilk anıları eşliğinde, Maryam ülkesinden ayrılmasını, ailesinden uzaklaşmasını, komünist anne babasının buyruğu üzerine Tahran’daki çocuklara verilen oyuncaklarının ellerinden kayıp gidişini, Fransızca öğrenmek adına Farsçasının giderek silinmesini, yıllar yıllar boyunca toprağa gömdüğü anadilini anlatıyor.

 

Bir fabl tadında olduğu kadar, bir günlük olarak da okunabilecek bu şiirsel anlatıda Maryam Madjidi, ince bir mizah ve samimiyetle, köklerinin bir yük, sığındığı bir kale, sosyalleşme aracı, hatta baştan çıkarma silahı olabilmesinin öyküsünü dile getiriyor.

 

“Ben bir ağaç değilim, köklerim yok benim.”

 

 Anno Domini 2071

 

 

“Buhar makinelerini ve elektrikli telgrafları, demiryollarını ve istimbotları, dağ tünellerini ve asma köprüleri, fotoğrafçılığı ve gazhaneleri, kimyada atılan muazzam adımları, teleskopları ve mikroskopları, dalgıç çanlarını ve havacılığı düşündüm; evet, yüzlerce şey daha zihnimde karmaşık biçimde sıralandı, hepsi de bugün ve geçmiş arasındaki devasa farklılığı gümbür gümbür ilan ediyordu.”

 

19. yüzyılda Londinia’da bir öğleden sonra rahat koltuğunda otururken aklını gelecek ve ilerleme üzerine çeşitli düşüncelerle meşgul eden anlatıcımız rüyasında, son yüzyılda gerçekleşen bilimsel gelişmeleri 6 asır öncesinde tahmin ettiği için bir kâhin gibi görülen, yaşadığı dönemde ise anlaşılamayarak büyücülük suçuyla zindana atılan filozof ve bilim insanı Roger Bacon’ı görür ve kendini bir anda 2071 yılının ilk gününde bulur.

 

İlk baskısını 1871 yılında yapmış olan bu kitap, okuyucusunu yüzyıllar arası bir yolculuğa çıkarıyor. Dünyanın nasıl değiştiğini ve hayallerin kaçının bir hakikatler dizisine dönüştüğünü gösteriyor, hatta bize yeni kehanetler sunuyor.

 

 

 

Gözlerindeki Sır

 

 

Yaklaşık 30 yıl önce masasına konulan bir dava: genç bir kadın evinde tecavüze uğramış ve boğularak öldürülmüş... İlk günden itibaren Benjamin Chaparro’yu derinden etkileyen bu olayın faili Chaparro’nun gözlem yeteneği sayesinde bir süre sonra belirlenir; fakat 1960'ların Arjantin’i adaletin yozlaşmış olduğu bir yerdir. Adaletin gerçekte ne anlama geldiği ve üstelik kimin elinde olduğu bilinmemektedir. Chaparro güvendiği iki arkadaşıyla beraber bu davayla kişisel olarak ilgilenmeye başlar. Sonraki gelişmeler ise herkesin hayatını geri alınamayacak bir şekilde değiştirecektir…

 

“Hikâyenin bir başı var elbette, sorun dört beş farklı başlangıcı olması. İşe gitmeden önce koridorda karısını öpen bir genç. Masada uyuklarken çalan telefonun tiz sesiyle irkilen iki kişi. Öğretmenlik bölümünden yeni mezun olmuş bir kızın çektirdiği grup fotoğrafı. Beklenmedik birinden mektup alan bir adliye memuru, yani ben.”

 

Bir de sen sevgili okuyucu, bu gizemli hikâyeyi takip etmek için kitaba başlarsan eğer…

 Melankolik Komedi

 

 

1990'lı yılların sonundan bu yana Hollywood komedisinde, muazzam gişe başarıları yakalayan ana-akıma paralel olarak yeni bir akım gelişmekte ve seyirci kitlesini giderek genişletmektedir. Katja Hettich, Melankolik Komedi’de birçok filmi inceleyerek bu komedi türünü tanımanızı sağlıyor: Rushmore (1998), The Royal Tenenbaums (2001), Wes Anderson'ın Steve Zissou ile yarattığı The Life Aquatic, Punch-Drunk Love (2003, Paul Thomas Anderson), Lost in Translation (2003, Sofia Coppola), Garden State (2005, Zach Braff), Charlie Kaufman'ın senaryolarından yaratılan Being John Malkovich (1999) ve Spike Jonze'nin rejisiyle Adaptation (2002) ve de Eternal Sunshine of the Spotless Mind (2004, Michel Gondry).

 

Bu komediler; hem entelektüel bakımdan uyarılmak isteyen, hem duygu ve fantezi dünyalarının doyurulmasını bekleyen hem de ironik esprilerden tat alan herkes için “mutlaka izlenmesi gerekenler” listesindeki yerini almaktadır. Ayrıca izleyicilerin kolektif belleğine birtakım göndermeler yapmasıyla da büyüleyici bir etki yaratmaktadır: Birlikte yaşanmış bir sinema tarihi ve popüler kültüre dair ikonografiler ve semboller vasıtasıyla izleyici ile film arasında karşılıklı bir anlayış doğmaktadır.