Devletlerin Andlaşmalara Halefiyeti Selcen Nur KIŞLA Astana Yayınları

Devletlerin Andlaşmalara Halefiyeti Selcen Nur KIŞLA Astana Yayınları

SSCB’nin, yugoslavya’nın çözülmesi ve almanya’nın birleşmesi halefiyet kavramını tekrar uluslararası hukukun gündemine taşımıştır. Söz konusu alan, akademik çevrelerde sıkça uluslararası hukukun en belirsiz, zor, karmaşık, gri, ihtilaflı alanı gibi ifadelerle anılmaktadır. Özel-likle uluslararası andlaşmalar söz konusu olduğunda halefiyet hukuku bu nitelendirmeleri fazlasıy-la hak etmektedir.

Pek çok istikrarsız devlet uygulamasının olduğu bu alanda yeknesak uygulamalardan son de-rece sınırlı olarak bahsedilebilmektedir. Böyle belirsiz bir alanı istikrara kavuşturma amacı ile hazırlanmış olan devletlerin andlaşmalara halefiyetine dair viyana sözleşmesi ise hedeflenen başarıyı sağlamaktan uzak görünmektedir. Bu eserde devletlerin uluslararası andlaşmalara halefiyeti, önemli halefiyet vakalarından yola çıkılarak devlet uygulamaları ve uluslararası sözleşmeler çerçevesinde incelenmiştir. Ancak andlaşmalara halefiyete ilişkin meselelerin çözümü öncelikle hukuki kişiliğe ilişkin sorunların çözümünden geçmektedir. Bu sebeple eserin önemli bir bölümü devlet uygulamalarıyla bağlantılı olarak devletin devamlılığı ve devam eden devlet kavramlarına ayrılmıştır.

Gerek andlaşmalar hukukunun doğası gerek devlet uygulamaları gerekse uluslararası hukuk-ta istikrarı sağlamak adına önemli bir çabanın ürünü olan sözleşme’nin hedeflediği başarıya ulaşamaması; bu konunun uzunca bir süre daha uluslararası hukukun en belirsiz ve ihtilaflı alanı olarak yerini muhafaza edeceğini göstermektedir.

içindekiler

1. BÖLÜM

ULUSLARARASI HUKUKTA HALEFİYET

1.1. Uluslararası Hukukta Halefiyet Kavramının Kapsamı

1.2. Devletin Devamlılığı ve Devam Eden Devlet

Kavramlarının Halefiyet ile İlişkisi

1.2.1. Devletin Devamlılığı Kavramı

1.2.2. Devam Eden Devlet Kavramı

1.3. Külli Halefiyet ve Kısmi Halefiyet Kavramlarının

Devletlerin Hukuki Kişiliği ile İlişkisi

1.4. Devam Eden Devlet Statüsünün Tespiti ve Birleşmiş

Milletler Üyeliğine Dair Kararların Bu Tespite Katkısı

1.4.1. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ve Yugoslavya

Sosyalist Federal Cumhuriyeti Örnekleri..

1.4.1.1. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin

Dağılması Sürecinde Rusya Federasyonu Örneği

1.4.1.2. Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nin

Dağılması Sürecinde Sırbistan-Karadağ Örneği

1.4.2. Pakistan’ın Hindistan’dan ayrılması örneği

1.5. Türkiye Cumhuriyeti’nin Hukuki Durumu           

1.6. Devletlerin Uluslararası Örgüt Üyeliklerine ve

Andlaşmalar Dışındaki Haklara ve Borçlara Halefiyeti

1.6.1. Devlet Malları

1.6.2. Devlet Arşivleri...

1.6.3. Devlet Borçları

1.6.4. Uluslararası Örgütlere Üyelik

1.7. Değerlendirme.

2. BÖLÜM

DEVLET UYGULAMALARINA GÖRE ULUSLARARASI

HUKUKTA ANDLAŞMALARA HALEFİYET

2.1. Bir Devletin Ülke Parçasının Başka Bir Devlete İntikali

2.1.1. Hong Kong Örneği

2.1.2. Alsas-Loren Örneği

2.2. Devletlerin Ayrılması (Secession, Separation) ve Dağılması (Dissolution)

Yoluyla Uluslararası Hukukta Andlaşmalara Halefiyet

2.2.1. Ana Devletten Ayrılma Yoluyla Halefiyet 

2.2.1.1. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Örneği

2.2.1.1.1. Baltık Devletleri Örneği

2.2.1.1.2. Baltık Devletleri Dışındaki Devletlerin Durumu

2.2.2. Dağılma Yoluyla Halefiyet

2.2.2.1. Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti Örneği              

2.2.2.2. Çekoslovakya Federal Cumhuriyeti Örneği          

2.2.3. Bağımlı Ülkelerin Durumu .

2.3. Devletlerin Birleşmesi Yoluyla Uluslararası Hukukta

Andlaşmalara Halefiyet

2.3.1. Birden Fazla Devletin Tamamen Yeni Bir Devlet Meydana

Getirmesi

2.3.1.1. Mısır ve Suriye’nin Birleşmesi Örneği     

2.3.1.2. Kuzey ve Güney Yemen’in Birleşmesi Örneği       

2.3.2. İltihak Yoluyla Birleşme- Almanya Örneği

2.4. Değerlendirme.

3. BÖLÜM

ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER ÇERÇEVESİNDE

DEVLETLERİN ANDLAŞMALARA HALEFİYETİ

3.1. Devletlerin Antlaşmalara Halefiyetine Dair Viyana Sözleşmesi.

3.1.1. Sözleşme’nin Uygulanmasına İlişkin Genel Hükümler           

3.1.2. Ülke Parçasına İlişkin Halefiyet.....

3.1.3. Bağımsızlığına Yeni Kavuşan Devletler

3.1.3.1. Genel Kural

3.1.3.2. Çok Taraflı Andlaşmalar

3.1.3.3. İki Taraflı Andlaşmalar..

3.1.3.4. Geçici Uygulanma

3.1.3.5. İki veya Daha Fazla Ülkeden Oluşan

Bağımsızlığına Yeni Kavuşan Devletler.

3.1.4. Devletlerin Birleşmesi ve Ayrılması

3.1.4.1. Devletlerin Birleşmesi

3.1.4.2. Devletlerin Ayrılması

3.1.5. Muhtelif Hükümler..

3.2. Devletlerin İnsan Hakları Adlaşmalarına Halefiyeti

3.3. Değerlendirme

SONUÇ

KAYNAKLAR