Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Yerel Yönetimler Oğuzhan Erdoğan Sage Yayıncılık

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Yerel Yönetimler Oğuzhan Erdoğan Sage Yayıncılık

Hükümet sistemi üzerine yapılan tartışmalarda, parlamenter hükümet sisteminin, başkanlık hükümeti sisteminin ya da yarı-başkanlık hükümeti sisteminin, avantajlı ve dezavantajlı yönleri üzerinde durulmaktadır. Bütün hükümet sistemlerinin sahip oldukları avantajlı yönleri yanında, dezavantajlı yönleri de vardır. ABD kurulduğundan beri başkanlık sistemiyle yönetilen bir ülkedir. Sistem değişikliği üzerine bir tartışma da yaşanmamaktadır. Fransa 1958’de Beşinci Cumhuriyetle birlikte parlamenter sistemden yarı-başkanlık sistemine geçmiştir. Bununla beraber aynı hükümet sistemini uyguladıkları halde birbiriyle kıyas dahi edilemeyecek ülkeler vardır. İkisi de başkanlık sistemi olmakla beraber, ABD ile Latin Amerika ülkelerinde sistemin işleyişi birbirinden farklıdır. Aynı şekilde Rusya’da uygulanan yarı-başkanlık ile Fransa’da uygulanan yarı-başkanlık arasında birçok yönden farklılıklar mevcuttur. Ancak şu da bir gerçektir ki seçilen hükümet sistemi, uygulandıkları ülkelerde, sorunları azaltıcı ya da arttırıcı olabilmektedir. Diğer taraftan yerel nitelikteki kamu hizmetlerini en etkili ve verimli bir şekilde sunmaya çalışan, demokrasinin temel değerlerini yaşatan halka en yakın kurum olan yerel yönetimler, ülkeler tarafından tarihsel tecrübeleri, devlet yapıları, kamu yönetimine dair kendilerine has özellikleri, toplumsal dokuları ve coğrafi yapısı da göz önünde bulundurularak oluşturulmaktadır.

Bu çalışmada, başkanlık sistemi ile yönetilen üniter devletlerde yerel yönetimlerin durumunu ele almada temel teşkil etmesi için devlet, devlet yapılanmaları ve özelde de üniter devlet kavramları ve bu kavramların arka planları irdelenmiştir. İkinci aşamada üniter devleti anlamak için merkezi yönetim, yerinden yönetim, yerel özerklik, yerel demokrasi, idari vesayet ve yetki genişliği gibi kavramsal tanımlamalar yapılmıştır. Daha sonra başkanlık sistemi ile yönetilen üniter devletlerde yerel yönetimlerin konumu konusu ele alınmış ve çalışma ile başkanlık sistemlerine sahip üniter devletlerde yerel yönetimlerin nasıl düzenlendiği, yedi kriter bağlamında seçilen ülke örnekleri üzerinden incelenerek karşılaştırmalı bir yöntem ortaya konulmuştur. Sonuç kısmında ise ülke örneklerinden hareketle karşılaştırma yapılarak; Türkiye için de özel bir takım çıkarsamalar yapılmıştır. 

Kitabın; Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine ve yerel yönetimlere ilgi duyan öğrencilere, akademisyenlere, araştırmacılara ve her kesimden vatandaşımıza yararlı olması umulmaktadır.