Çirkinin Estetiği Karl Rosenkranz Muhayyel Yayınevi

Çirkinin Estetiği Karl Rosenkranz Muhayyel Yayınevi

Rosenkranz, estetiği üç bölüme indirger: “Güzelliğin fikri”, “sanatın kavramı” ve “sanatın sistemi”.

Hegel’in Estetiğinde eksik gibi görünen güzelliğin metafiziği şeklindeki ilk bölümü Rosenkranz, diyalektik biçimde yine üç bölüme ayrıştırır: Çirkinin güzel ile uzlaştığı/barıştığı, sadece ya da basit bir şekilde güzel olan, negatif güzel olan ya da çirkin olan ile gülünç olan. Bu bağlamda Çirkinin Estetiği adlı çalışmanın aslında “basit bir şekilde güzel olan”ın diyalektik açıklanışına bağlı olduğu da söylenebilir.

(Ulrich, 2016)

Ancak iç diyalektik gelişme açısından, çirkinin ifadesi bazı durumlarda yeterince açık değildir. Rosenkranz bu anlamda metafizik pozisyonunu açıklığa kavuşturmayı amaçlamaktadır. Kitap, ilk bölümünün üç alt bölümden itibaren diyalektik formsuzluğa / biçimsizliğe, Ungestalt (asimetri) ve Misseinheit (uyumsuzluk-şekilsizlik) türleriyle ilgilenir.

İkinci bölüm "yanlışlık" ile ilgilidir. Her ikisi de yüce olana ve hoşgörüye karşılık gelenleri değil, biçim ve içerik anlarını temsil eder. Bir bakıma güzelliğin diyalektiğine göre, bölünme/parçalanma, biçim ve içeriğin uyumu olarak güzelliğe göre üst üste bindirilir.

Estetiğin çirkin ile olan ilişkisini felsefe, tarih, sanat, edebiyat ve yaşamdan örneklerle sunmaya çalışan Rosenkranz’ın, 1853 tarihli Almanca orijinalinden Türkçeye aktardığımız kitabında yer yer karşılaştığımız Fransızca, Yunanca ve Latince kavram ve alıntılarda, orijinaline sadık kalmaya ve Türkçe açıklamalara yer vermeye çalıştık.