Ceza Hukuku Genel Hükümler Özel Hükümler LexTax Yayınları

Ceza Hukuku Genel Hükümler Özel Hükümler LexTax Yayınları

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ .......................................................................................................... 3
İÇİNDEKİLER ............................................................................................. 5
KISALTMALAR ........................................................................................ 15
BİRİNCİ BÖLÜM CEZA HUKUKU GENEL HÜKÜMLER
I. GENEL KAVRAMLAR .................................................................... 18
A. SUÇ ................................................................................................. 18
1. Bağımlı Ceza Normu .................................................................. 19
2. Bağımsız Ceza Normu................................................................ 19
a. Tam Ceza Normu .................................................................. 19
b. Eksik Ceza Normu ................................................................ 19
c. Açık Ceza Normu .................................................................. 19
d. Davranış Normları ................................................................. 19
B. 765 SAYILI TCK İLE 5237 SAYILI TCK ARASINDAKİ FARKLAR ...... 20
C. CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI ........................................ 20
1. Asli Kaynaklar ............................................................................ 20
a. Anayasa ................................................................................. 20
b. Kanun .................................................................................... 20
c. Uluslararası Sözleşmeler ....................................................... 21
2. Tamamlayıcı Kaynaklar ............................................................. 21
a. Gelenek (Örf-Adet) Kuralları ................................................ 21
b. Ahlak/Din Kuralları/Mahkeme İçtihatları ............................. 21
c. Öğreti..................................................................................... 21
d. Hukukun Genel İlkeleri ......................................................... 21
D. CEZA HUKUKUNDA YORUM .................................................... 21
1. Yorum Yöntemleri ..................................................................... 21
a. Mantıki Yorum Yöntemi ..............................................22
b. Sistematik Yorum .................................................................. 22
c. Hukukun Genel İlkeleri ......................................................... 22
2. Yorum Çeşitleri .......................................................................... 22
a. Daraltıcı Yorum ..................................................................... 22
b. Genişletici Yorum ................................................................. 22
II. TEMEL İLKELER VE CEZAİ SORUMLULUK ........................... 23
A. KUSUR İLKESİ .............................................................................. 23
B. KANUNİLİK İLKESİ ..................................................................... 24
III. CEZA HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI ................................. 29
A. YÜRÜRLÜK SÜRELERİ BAKIMINDAN CEZA KANUNLARI .............. 29
B. TÜRK CEZA KANUNUNUN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI........ 29
1. Derhal Uygulanma İlkesi ............................................................ 29
2. Aleyhe Hükmün Geriye Yürümemesi İlkesi .............................. 30
3. Lehe Hükmün Geriye Yürümesi İlkesi ....................................... 30
4. İnfaz Hükümlerinde Lehe Kanun Uygulaması ........................... 31
5. Kanunların İleriye Yürümesi ...................................................... 31
6. Suçun İşlendiği Zamanın Belirlenmesi Bakımından Suç Türleri... 31
a. Ani Suç .................................................................................. 31
b. Sırf Hareket Suçu .................................................................. 31
c. Neticeli Suç ........................................................................... 32
d. İhmali Suç ............................................................................. 32
e. Kesintisiz Suç ........................................................................ 32
f. Zincirleme Suç ...................................................................... 32
g. İtiyadi (Alışkanlık) Suç ......................................................... 32
h. Teşebbüs Aşamasında Kalan Suç .......................................... 32
i. İştirak Halinde İşlenen Suçlar ............................................... 33
C. TÜRK CEZA KANUNUNUN YER BAKIMINDAN UYGULANMASI............ 33
1. Suç Türleri Bakımından Suçun İşlendiği Yerin Belirlenmesi .... 34
a. Ani Suç .................................................................................. 34

b. Mesafeli Suç ..........................................................................34
c. Kesintisiz Suç ........................................................................ 34
d. İtiyadi (Alışkanlık) Suç ......................................................... 35
e. İştirak Halinde İşlenen Suç ................................................... 35
f. Zincirleme Suç ...................................................................... 35
g. Teşebbüs Aşamasında Kalan Suç .......................................... 35
h. Transit Suç ............................................................................ 35
2. TCK’nın Suçun İşlendiği Yere İlişkin Kabul Ettiği İlkeler ........ 36
a. Mülkilik (Ülkesellik) İlkesi ................................................... 36
b. Şahsilik İlkesi ........................................................................ 36
aa. Faile Göre Şahsilik İlkesi ................................................ 36
bb. Mağdura Göre Şahsilik İlkesi .......................................... 38
c. Koruma (Gerçeklik) İlkesi .................................................... 38
d. Evrensellik İlkesi ................................................................... 38
aa. TCK m. 12/3’e Göre Evrensellik İlkesi ........................... 39
bb. TCK m. 13/1-a’ya Göre Evrensellik İlkesi ...................... 39
cc. TCK m. 13/1-c, d, e, f, g, h, ı’ya Göre Evrensellik İlkesi ............ 39
3. Seçimlik Cezalarda Soruşturma ................................................. 39
4. Soruşturma Koşulu Olan Cezanın Hesaplanması ....................... 40
5. Cezadan Mahsup ........................................................................ 40
6. Hak Yoksunlukları ..................................................................... 40
7. Yabancı Kanunun Göz Önünde Bulundurulması ....................... 40
D. TÜRK CEZA KANUNUNUN KİŞİ BAKIMINDAN UYGULANMASI .......... 41
1. İç Hukuk Bakımından İstisnalar ................................................. 41
a. Cumhurbaşkanı ..................................................................... 41
b. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanlar ............................ 43
c. Milletvekilleri ........................................................................ 43
aa. Yasama Sorumsuzluğu (Mutlak Dokunulmazlık/ Kürsü Dokunulmazlığı)..... 44
bb. Yasama Dokunulmazlığı (Nispi Dokunulmazlık) ........... 44
2. Devletler Hukuku Bakımından İstisnalar ................................... 46
a. Diplomatlar ........................................................................... 46
b. Yabancı Askerler ...................................................................47
IV. SUÇUN UNSURLARI/SUÇ GENEL TEORİSİ .............................. 48
A. TİPİKLİK (SUÇUN YASALLIK UNSURU) ................................. 48
1. Tipikliğin Maddi Unsurları ......................................................... 50
a. Hareket .................................................................................. 50
aa. Hareketin Sayısına Göre Suçların Sınıflandırılması ........ 51
1) Tek Hareketli Suçlar ................................................ 51
2) Birden Çok Hareketli Suçlar .................................... 51
i. Birleşmiş (Birleşik) Hareketli Suçlar ................. 51
ii. Bölünebilen veya Kesintili Suçlar ..................... 51
iii. Seçimlik Hareketli Suçlar .................................. 52
3) İtiyadi Suçlar ............................................................ 52
4) Geçitli Suçlar ........................................................... 52
bb. Hareketin Şekline Göre Suçların Sınıflandırılması.......... 53
1) İcrai (Etken) Suçlar .................................................. 53
2) İhmali (Edilgen) Suçlar ............................................ 53
i. Gerçek İhmali Suç ............................................. 53
ii. Görünüşte İhmali Suç (Garantörsel Suç/ İhmal Suretiyle İcrai Suç/İhmal Benzeri Suç) ...54
iii. Görünüşte İhmali Suçta Neticeyi Önleme Yükümlülüğünün Kaynakları............... 54
cc. Hareketin Önemine Göre Suçlar ...................................... 56
1) Serbest Hareketli Suçlar ........................................... 56
2) Bağlı Hareketli Suçlar .............................................. 56
dd. Hareketin Devamının Gerekip Gerekmediğine Göre Suçların Sınıflandırılması ............56
1) Ani Suç ..................................................................... 56
2) Kesintisiz Suç ........................................................... 56
i. Zorunlu Kesintisiz Suç ....................................... 57
ii. İhtiyari Kesintisiz Suç ........................................ 57
3) Kalkışma Suçları ...................................................... 57
b. Netice .................................................................................... 57
aa. Neticeye Göre Suçların Tasnifi........................................ 58
1) Neticesi Harekete Bitişik Suçlar (Neticesiz Suçlar, Sırf Hareket Suçları) .....58
2) Neticeli Suçlar .......................................................... 58
c. Nedensellik Bağı ................................................................... 58
aa. Bazı Nedensellik Türleri, Durumları ve Olayları ............ 59
1) Normal Nedensellik (Tek Hareket, Tek Netice) ...... 59
2) Çifte Nedensellik (Birden Çok Hareket, Tek Netice) ................. 59
i. Yarışan Nedensellik ........................................... 60
ii. Alternatif (Seçimlik) Nedensellik ...................... 60
iii. Kümülatif (Ortak) Nedensellik .......................... 61
3) Tamamlayan (Atipik/Toplam) Nedensellik ............. 61
4) Hareketten Önce Var Olan Nedenin Eklenmesi ...... 62
5) Hareketten Sonra Meydana Gelen Bir Nedenin Eklenmesi............................ 62
6) Hareketten Sonra Meydana Gelen ve Mağdurun Kusuru ile Bir Nedenin Eklenmesi ..... 63
7) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Durumlar ..................... 63
8) Sollayan Nedensellik (Öne Geçen Nedensellik/ Nedensellik Bağının Kesilmesi) ..... 63
9) Kişinin Kendisini Tehlikeye Atması ........................ 64
10) Neticenin Kişinin Egemenlik Alanı Dışında Olması ................................... 64
11) Sosyal Nedensellik ................................................... 65
12) Risk Azalması .......................................................... 65
13) Rücu Yasağı ............................................................. 65
14) Kişinin Üzerine Düşen Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Uymasına Rağmen Neticenin Gerçekleşmesi Hali .................................................. 67
15) İhmali Hareketle İşlenen Suçlarda Nedensellik ....... 67
i. Gerçek İhmali Suçlar ......................................... 67
ii. Görünüşte İhmali Suçlar .................................... 67
d. Fail ........................................................................................ 68
e. Mağdur .................................................................................. 70
f. Suçun Konusu ....................................................................... 71
aa. Suçun Maddi Konusu ......................................................72
bb. Suçun Hukuki Konusu ..................................................... 72
cc. Suçun Konusuna Göre Suçların Sınıflandırılması ........... 72
1) Zarar Suçu ................................................................ 72
2) Tehlike Suçu ............................................................ 73
i. Somut Tehlike Suçu ........................................... 73
ii. Soyut Tehlike Suçu ............................................ 73
2. Tipikliğin Manevi Unsurları ....................................................... 73
a. Kast ........................................................................................ 74
aa. Kastın Unsurları ............................................................... 75
1) Bilme Unsuru ........................................................... 75
2) İsteme Unsuru .......................................................... 76
i. Birinci Dereceden Doğrudan Kast ..................... 77
ii. İkinci Dereceden Doğrudan Kast ....................... 77
b. Olası Kast .............................................................................. 78
c. Taksir ..................................................................................... 80
aa. Taksirin Unsurları ............................................................ 81
bb. Taksirin Gerçekleştirilme Şekilleri .................................. 83
cc. Taksirin Türleri ................................................................ 83
1) Basit Taksir (Bilinçsiz Taksir) ................................. 83
2) Bilinçli Taksir .......................................................... 83
d. Bilinçli Taksir-Olası Kast Ayrımı ......................................... 84
V. KUSURLULUĞU ETKİLEYEN (KALDIRAN VEYA AZALTAN) HALLER .................... 85
A. HAKSIZ TAHRİK........................................................................... 86
B. HATA ve HEDEFTE SAPMA ........................................................ 89
C. İSNAT (KUSUR) YETENEĞİNİ ETKİLEYEN DURUMLAR .... 92
VI. HUKUKA UYGUNLUK SEBEPLERİ (HUKUKA AYKIRILIĞI ORTADAN KALDIRAN NEDENLER)...... 95
A. MEŞRU SAVUNMA ...................................................................... 95
B. ZORUNLULUK HALİ ................................................................... 96
C. HAKKIN KULLANILMASI .......................................................... 97
D. İLGİLİNİN RIZASI......................................................................... 97
VII. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ ........................................98
A. TEŞEBBÜS VE GÖNÜLLÜ VAZGEÇME ................................... 98
B. İŞTİRAK ....................................................................................... 103
C. İÇTİMA ......................................................................................... 115
1. Bileşik Suç ................................................................................ 115
2. Zincirleme Suç ......................................................................... 116
3. Fikri İçtima ............................................................................... 119
4. Görünüşte İçtima (Kanunların içtima/Yasaların Tekliği) ......... 120
VIII. YAPTIRIMLAR ............................................................................... 123
IX. CEZANIN BELİRLENMESİ, BİREYSELLEŞTİRİLMESİ VE CEZAYI & DAVAYI DÜŞÜREN SEBEPLER ........... 137
CEZA GENEL TEST 1 .............................................................................. 147
CEZA GENEL TEST 2 .............................................................................. 153
CEZA GENEL TEST 3 .............................................................................. 159
CEZA GENEL TEST 4 .............................................................................. 167
CEZA GENEL TEST 5 .............................................................................. 173
CEZA GENEL TEST 6 .............................................................................. 181
CEZA GENEL TEST 7 .............................................................................. 189
CEZA GENEL TEST 8 .............................................................................. 197
CEZA GENEL CEVAP ANAHTARI........................................................ 204

İKİNCİ BÖLÜM CEZA HUKUKU ÖZEL HÜKÜMLER
I. ULUSLARARASI SUÇLAR ........................................................... 206
A. SOYKIRIM-İNSANLIĞA KARŞI SUÇLAR ............................... 206
B. GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI-İNSAN TİCARETİ SUÇLARI ........ 207
II. KİŞİLERE KARŞI SUÇLAR .......................................................... 208
A. HAYATA KARŞI SUÇLAR......................................................... 208
1. Kasten Öldürme ........................................................................ 208
2. Nitelikli Haller .......................................................................... 212
3. Kasten Öldürmenin İhmali Davranışla İşlenmesi ..................... 219
4. İntihara Yönlendirme ............................................................... 222
5. Taksirle Öldürme ...................................................................... 226
B. VÜCUT DOKUNULMAZLIĞINA KARŞI SUÇLAR ................227
1. Kasten Yaralama ...................................................................... 227
2. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama ................................. 233
3. Kasten Yaralamanın İhmali Davranışla İşlenmesi ................... 239
4. Taksirle Yaralama .................................................................... 239
C. ÇOCUK DÜŞÜRTME, DÜŞÜRME VEYA KISIRLAŞTIRMA .................. 240
1. Çocuk Düşürtme ....................................................................... 240
2. Çocuk Düşürme ........................................................................ 242
D. CİNSEL DOKUNULMAZLIĞA KARŞI SUÇLAR .................... 243
1. Cinsel Saldırı ............................................................................ 246
2. Çocukların Cinsel İstismarı ...................................................... 254
3. Reşit Olmayanla Cinsel İlişki ................................................... 257
4. Cinsel Taciz .............................................................................. 260
E. HÜRRİYETE KARŞI SUÇLAR ................................................... 262
1. Tehdit ........................................................................................ 262
2. Şantaj ........................................................................................ 268
3. Cebir ......................................................................................... 270
4. Hürriyetten Yoksun Kılma ....................................................... 272
5. Konut Dokunulmazlığının İhlali ............................................... 278
F. ŞEREFE KARŞI SUÇLAR ........................................................... 284
G. ÖZEL HAYATA VE HAYATIN GİZLİ ALANINA KARŞI SUÇLAR ............... 298
1. Haberleşmenin Gizliliğini İhlal ................................................ 298
2. Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması ........... 300
3. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal ................................................... 304
4. Kişisel Verilerin Kaydedilmesi ................................................ 305
5. Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme ....... 306
6. Verileri Yok Etmeme ............................................................... 306
H. MALVARLIĞINA KARŞI SUÇLAR .......................................... 307
1. Hırsızlık .................................................................................... 307
2. Yağma ...................................................................................... 329
3. Mala Zarar Verme .................................................................... 338
4. Güveni Kötüye Kullanma .........................................................341
5. Dolandırıcılık ........................................................................... 347
6. Karşılıksız Yararlanma ............................................................. 359
7. Kaybolmuş veya Hata Sonucu Ele Geçmiş Eşya Üzerinde Tasarruf.......... 361
III. TOPLUMA KARŞI SUÇLAR ......................................................... 363
A. KAMUNUN SAĞLIĞINA KARŞI SUÇLAR .............................. 363
1. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti ................... 363
2. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma........ 374
3. Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek Veya Bulundurmak ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak ......................... 377
B. KAMU GÜVENİNE KARŞI SUÇLAR ........................................ 379
1. Resmi Belgede Sahtecilik ......................................................... 379
2. Resmî Belgeyi Bozmak, Yok Etmek veya Gizlemek ............... 389
3. Resmî Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyan ..................... 390
4. Özel Belgede Sahtecilik ........................................................... 390
5. Özel Belgeyi Bozmak, Yok Etmek veya Gizlemek ................. 391
6. Açığa İmzanın Kötüye Kullanılması ........................................ 391
IV. MİLLETE VE DEVLETE KARŞI SUÇLAR ................................ 393
1. Zimmet ..................................................................................... 393
2. İrtikâp ....................................................................................... 403
3. Rüşvet ....................................................................................... 409
4. Nüfuz Ticareti .......................................................................... 421
5. Görevi Kötüye Kullanma ......................................................... 424
CEZA ÖZEL TEST 1 ................................................................................. 429
CEZA ÖZEL TEST 2 ................................................................................. 434
CEZA ÖZEL TEST 3 ................................................................................. 438
CEZA ÖZEL TEST 4 ................................................................................. 443
CEZA ÖZEL TEST 5 ................................................................................. 447
CEZA ÖZEL CEVAP ANAHTARI .......................................................... 451
KAYNAKÇA ............................................................................................ 453