Bir Mutasavvıfın Siyasi Hatıraları Büyüyen Ay Yayınları

Tasavvuf klasikleri arasında önemli bir yere sahip olan İbn Atâullah İskenderî`nin Hikem`ine yazmış olduğu kapsamlı şerhi ile tanınan Ahmed Mâhir Efendi (1861-1925), XIX. yüzyıl Osmanlı ilim ve kültürüne önemli katkılarda bulunmuş bir din âlimi, devlet ve siyaset adamıdır. Devletin çeşitli kademelerinde önemli vazifelerde bulunduktan sonra 1908`de siyasi hayatı başlamış Meclis-i Meb‘ûsan`da yedi yıl, Büyük Millet Meclisi ikinci devresinde de iki yıl milletvekilliği yapmıştır. Meclis-i Meb‘ûsan`da bulunduğu sırada geçici reislik ve birinci reis vekilliği gibi görevlerde bulunmuştur. Ahmed Mâhir Efendi, siyasi kimliğinin yanı sıra mutasavvıf kimliği ile de temayüz eden çok yönlü bir âlimdir. O, Hikem`i manzum olarak tercüme etmenin yanı sıra çeşitli yerlerde yayınlanmış çoğu gün yüzüne çıkmamış şiirleriyle edebî sahadaki ilgisini de ortaya koymuştur.

Hâtırat, Ahmed Mâhir Efendi`nin İstanbul`da bulunduğu yıllarda kendi el yazısı ile yazmış olduğu günlüklerden oluşmaktadır. Hâtırat`ta ayrıntı kabilinden günlük hayatın rutini sayılabilecek olayların yanı sıra döneme damga vuran çok mühim siyasi ve askerî hadiselere de yer verilmiştir. Mesela II. Meşrutiyet`in ilanı, II. Abdülhamid`in tahttan indirilmesi, İttihatçıların idareyi ele alması, 31 Mart Vakası, kurulan ve devrilen hükûmetler, II. Abdülhamid`in sürgünde bulunduğu Selanik`ten getirilerek Beylerbeyi Sarayı`na yerleştirilmesi, Trablusgarp Savaşı, I. ve II. Balkan Savaşları, Çanakkale Savaşları, I. Dünya Savaşı ve sonuçları, Kûtü`l-Amare zaferi, Anadolu`nun işgali, İstanbul`un işgali, Mustafa Kemal Paşa`nın Anadolu`da başlattığı Millî Mücadele, Kuva-yı Milliye Hareketi gibi hadiseler Hâtırat`ta geçen başlıca konular arasındadır.

Ahmed Mâhir Efendi`nin Hâtırat`ı, bir imparatorluğun çöküşü ile yeni bir devletin kuruluşunun en kritik anlarını bir mutasavvıfın gözünden okuma imkânı vermesi açısından önemli bir vesika hükmündedir. Hâtırat`ın bir başak özelliği de olayların cereyan ettiği esnada yazılmış olmasıdır. Dolayısıyla mezkûr dönemi günbegün Ahmed Mâhir Efendi`nin kaleminden takip etmek mümkündür.