Belge ve Kayıtlarla Bedreddin - Börklüce Gerçeği Dorlion Yayınevi

Talana dayalı yapılanan sistemler sorguya, aykırılığa ve itiraza asla tahammül edemezler. Osmanlı zihin dünyasının algısına göre Börklüce - Bedreddin eylemi Osmanlı sistemi için son derece tehlikeli bir itirazdır. Varlığı, muktedirin saltanatı için temel olan kulluk dünyasına aykırı bir duruştur. Dolayısıyla Bedreddin - Börklüce Mustafa eylemiyle gerçekleşen yapıya bu zeminden bakılacak olursa, yansıtmaların dışında bu olayın gerçek anlamı, ya da &`;gölgenin arkasındaki -karşı / gizli tarih olarak niteleyebileceğimiz- saklı gerçeklik” ne olabilir? Söz gelimi, eylemin gerçek niteliği nedir, öncüsü kimdir? Karaburun coğrafyası bize neyi anlatıyor, hangi oluşumu hatırlatıyor ya da hangi olguyu anımsatıyor? Bedreddin ve Börklüce`nin eylem ve direnişi, gerçekleştirmek istediği sistem, &`;resmi tarih yazıcıları” tarafından belli kalıplar kapsamında biçimlendirilerek yansıtılmaya ve benimsetilmeye çalışıldığı gibi yalnızca bir iktidar / tahakküm mücadelesi ya da vakanüvislerin deyimiyle &`;bir mülhid-i sûfî&`;nin kendini &`;yalvaç / nebi” ilan etme girişimi / mücadelesi olarak tanımlanabilir mi? Bu denli yüzeysel bir yansıtma, soruların, gölgede kalan boyutların yanıtı olabilir mi? Tarihin gölgeli / gizlenen sayfalarında neler saklıdır ve neden saklanır? Baktığımız &`;Tevârih-i Âli Osman” kayıtları bu noktada sistemin zihin dünyasının kodlarını bütün boyutlarıyla aktarıyor: &`;Şeyh Bedre`d-dîn İznik`e sürgün geldikde Börklüce Mustafâ Aydın iline vardı. Andan Aydın ilinden göçdi, Karaburun`a vardı. Ve Aydın ili vilâyetini gendüye döndürdi. Ve her nev`i kanunlar kodı ve hâşâ gendüye &`;peygamberem” didi. Ve cemi halka peygamber didürdi.” Söz gelimi, aktardığımız -sıradan bir Osmanlı yaklaşımı gibi görünen- bu kayıttan ne anlamalıyız ya da ne anlaşılabilir? Börklüce Mustafa tarafından konulduğu açıkça söylenen ve toplumsal çevreleri derinden etkileyen, &`;Aydın ilini gendüye döndüren” bu &`;her nev`i kanunlar” nedir? Bir bakıma &`;öte yüz okuması” olan yanıtlar bu çalışmada...