Ali Emiri nin Osmanlı Tarih ve Edebiyat Mecmuası Türk Tarih Kurumu Yayınları

Bu kitapta Ali emiri Efendi'nin çıkardığı Osmanlı Tarih ve Edebiyat Mecmuası ile Tarih ve edebiyat Mecmuası isimli dergiler incelenmiştir. Birbirinin devamı mahiyetindeki dergilerden ilki 31, ikincisi 5 sayıdır. Derginin çıkış amacı her sayının başında yer alan "Mülk ve millete nafi' tarih, edebiyat, fünun, iktisadiyat ve şüun-ı saireye müteallik mebahis-i müfideyi havi mecmua-i şehriyedir" ibaresiyle ortaya konulmuştur.

Dergilerde farklı alanlarda kaleme alınmış toplam 630 başlık tespit edilmiştir. İncelemede bu yazılar tarih ve edebiyat olarak iki ana bölüme ayrılmıştır. Tarih yazıları yakın ve uzak tarih; edebiyat yazıları ise nesir ve şiir olmak üzere tasnif edilmiştir. Nesir yazılarının büyük bir kısmını tenkit oluşturur. Ali Emiri Efendi, tenkit yazılarında Maarif Nezareti gibi kurumlarının yanında Mehmet Fuat Köprülü gibi şahısları eleştirir ve kendisine yöneltilen eleştirilere cevap verir.

Dergilerdeki şiirlerin çoğu naziredir. Osmanlı hanedanından pek çok kişinin şiirleri, onlara yazılan nazirelerle birlikte yayınlanır. Kadın şaiirlerin şiirleri ve Tiranlı Hatice Hanım gibi önemli şahsiyetlerin biyografileri de verilmiştir. Böylece kadınların toplumdaki önemine vurgu yapılmıştır. Divanu Lügati't-Türk'ü Türk dünyasına kazandıran Ali Emiri Efendi, bu eseri nasıl bulup ortaya çıkardığını da dergi sayfalarında ayrıntılarıyla anlatır. Bu çalışma, Ali Emiri ve eserlerini ilim dünyasına tanıtabilirse amacına hizmet etmiş alacaktır.