2. Abdülhamit Dönemi Örgün Eğitim Kurumlarında Din Eğitimi ve Öğretimi Çamlıca Yayınları

2. Abdülhamit dönemi siyasi yönü bir tarafa, aynı zamanda eğitim tarihimiz açısından da ilgi çekici bir dönemdir. Bu yıllar, Tanzimat döneminde temelleri atılan ve neredeyse kırk yıldır sürdürülen eğitimde yenileşme çabalarının yaygınlaştırılıp, sağlamlaştırıldığı ve meyvelerinin alınmaya başladığı aşama olmuştur. Sayısal açıdan gösterilen başarı bu dönemle ilgili bütün çalışmalarda kabul edilirken, bir kısmında, eğitim kurumlarının niteliği tenkit edilmektedir.

Açıkça belirtilmemekle birlikte tenkit edilen nitelik konusu içerisinde, genel siyasî politikaya paralel olarak, eğitim anlayışına yön veren hedefler ve uygulamalarda dini ve milli değerlerin ön plana alınması olsa gerektir. Şayet niteliğin tenkit edilen tarafı bu ise bunları da söz konusu dönemin eğitim alanında atılan olumlu adımlar hanesine kaydedilmesi gerektiğine inanıyoruz. 2. Abdülhamit döneminde, eğitim alanında önemli çalışmalar gerçekleştirilmiş olmasına rağmen, çözülmesi gereken birçok problem sonraki yıllara devredilmiştir. Bununla birlikte, bir sonraki dönemin sonunda artık tarih sahnesinden çekilen bir devletin yerine yeni devletin kuruluşunu sağlayan kadroların, bu dönemin eğitim sisteminden yetiştiği de unutulmamalıdır.