KitapSeç | 9,9 |
En geç 25 Aralık Çarşamba gününe kadar |
|
|||||
Satıcı: KitapSeç Satıcı Ünvanı: ADRES7 Elektronik Ticaret ve Bilişim Hizmetleri Anonim Şirketi İletişim: Satıcıların iletişim e-posta adresi kitapsec tarafından kayıt altındadır. |
ÖNSÖZ
Merkez Dünya diye tabir ettiğimiz ve gittikçe ağırlık merkezini oluşturan ve bir Afriavrasya ülkesi olan Türkiye’nin de içinde bulunduğu ve hiçbir zaman gündemden düşmeyen Ortadoğu bölgesinin, uluslararası ilişkiler ve politikalarda gittikçe yoğunlaşarak artan ağırlığının ve çözüm getirilememiş bilim, ekonomi, politika, strateji ve sosyal hayat gibi temel sorunlarının yanı sıra Türkiye’nin gittikçe artan önemi ve bu önemin sağladığı avantajları değerlendirmede yeniden yöneldiği çok yönlü politikalar içinde Batıyı da dikkate alarak Ortadoğu ülkeleriyle çok yönlü hayatî ilişkilerin tekrar değer kazanması, Doğu-Batı arasında bir köprü ve Kuzey-Güney arasında bir tampon ülke olan Türkiye’nin dış politikaları ve bu politikaları etkileyen sorunların temeline ve tarihî gelişimine, doğru bir bakış açısı ve ifrat ve tefritten kaçan gerçekçi ve global bir yaklaşımla her zamankinden daha çok eğilmeyi ve incelemeyi gerektirmektedir.
Türkiye ve bölge ülkelerinin ortak bir kültüre, ortak bağlara ve uzun bir tarihî beraberliğe sahip olması hasebiyle, kendi olaylarını, konularını ve bu olayların, konuların tarihlerini bizzat kendi tarihçileri ve araştırmacıları vasıtasıyla araştırmaları ve doğu gözüyle bakarak gerçekleri ortaya çıkarmaları, böylece hem kendilerini ve hem de bölge kardeş ve komşu milletler olarak birbirlerini daha iyi bilip anlamaları, hayatî çıkarlarını gölgeleyecek şekilde basite indirgenmiş tarihî meselelerin halline çalışmaları ve devletleri ve milletlerinin meselelerinin çözümlerine, güvenlik ve geleceklerine ışık tutmaları kaçınılmaz bir mesuliyettir.
Yukarıdaki maksat ve hedefle; ilmi, meslek haline getirmenin güzelliği ve bu mesleğin zahmetli ve çileli, aynı zamanda zevkli yolunda yola çıkarak, modern araştırmacının ilmî prensipleri çerçevesinde, hakikatin üstünlüğünü esas alarak, İstanbul birikimimizi, Mısır ve Tunus izlenimlerimizi ve bilişimi de iyi kullanmaya çalışarak arşiv belgeleri, Meclis tutanakları, Arap kaynakları, yabancı kaynaklar, ilmî araştırmalar, hatıralar ve zamanın mecmua ve gazetelerine dayanarak ele aldığımız ve bir silsile içinde konuların akışına göre Türkiye ve Ortadoğu olaylarının ve politikalarının sürecini geniş ve derin bir bakış açısı ile irdeleyip yorum yaparak ve yeni sentezlere ulaşarak, aynı zamanda tarihî sebeplerini de tahlil ederek ortaya koyduğumuz bu araştırmada, 1908-1945 arası uluslararası olaylar, rekabetler, çatışmalar, politikalar ve baskılar karşısında, Türkiye’nin ve özellikle Mustafa Kemal Atatürk’ün etkin, faal ve hakim olduğu dönemlerin dış politikalarını, iç ve dış yaklaşımlarını ortaya koymaya çalıştık. Bu süreci ihtiva eden iki dünya savaşı arasında Batı karşısında Türkiye’nin Ortadoğu politikalarının ve faaliyetlerinin olup olmadığı, varsa ne olduğu ve yoksa niçin olmadığı merak ve tartışmalarına ve Ortadoğu’da Türklerle Araplar arasındaki, her iki milletin yüksek hayatî çıkarlarını, olması gereken ama olamayan çok yönlü ilişkilerini engelleyen basit ve oryantalist sebeplere, bu sebeplerin doğurduğu ayrılıklara, suçlamalara ve tartışmalara, bununla beraber bölgede uzun vadeli barış, huzur, refah ve güvenliğin sağlanabilmesi için ortak noktaların ve değerlerin, zengin tarihi ilişkilerin ve güç birliğinin yeniden tesisinin gerekliliğine dikkat çekerek cevaplar aramaya, tespitler yapmaya, yeni kavramlar ortaya koymaya, yeni yorumlar ve doğru bir bakış açısı getirmeye ve neticeler çıkarmaya çalıştık.
Ana hatlarıyla bu kitapta;
Batıda gelişen teknik inkılap ve büyük değişim karşısında, Türklerin Batıya karşı savunma amaçlı yenileşme, batılaşma, değişim ve inkılap projeleri…
Türkiye ve Ortadoğu’ya jeopolitik ve jeostratejik bakışlar ve değerlendirmeler...
Batı-Türkiye-Ortadoğu mücadele hattında, uluslararası güç merkezlerinin büyük rekabetleri ve politikaları…
İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya, Amerika Birleşik Devletleri ve Almanya’nın Türkiye, Akdeniz ve Ortadoğu’dan istekleri, bu ülkelerin bölgedeki tavırları ve politikaları…
Dış destekli azınlıkların; Yunan-Rum, Ermeni ve Yahudilerin, Türkiye ve Ortadoğu’dan istekleri ve emelleri... Arapların istekleri…
20. yüzyılda, galip Batı devletlerinin kendi çıkarları doğrultusunda “Yeni dünya düzeni” kurma çabaları…
Bölgede stratejik, politik, ekonomik ve kültürel çatışmaların tarihi serüveni...
Batı’nın, Ortadoğu ve Türkiye işgallerine karşı, Türklerin, varlığını ve yaşama hakkını korumak için on cephede verdiği büyük vatan müdafaası...
Özellikle Atatürk’ün, milli mücadele ve batıya yönelik inkılap sürecinde, yıl yıl Ortadoğu’ya ve Batı’ya bakışı, yaklaşımı ve politikaları...
Türkiye’nin deniz sorunları ve politikası…
Arapların Türkiye’nin Ortadoğu politikalarına, Cumhuriyet dönemi Türkiye’deki değişime bakışı ve tenkitleri...
Konuyla ilgili önemli tespitler...
Bütün bunlar karşısında Türkiye için tedbirler ve hedefler…vb. konuları, incelemeye çalıştık.
Her zaman her çalışmanın daha mükemmeli olabileceğine inanarak ortaya koyduğumuz bu temel çalışmanın; I.Dünya Savaşı’nın yönlendirici etkileri ve neticeleri olarak yeni Ortadoğu ekseninde, Türkiye ve Türkler açısından gelişen uluslararası çok yönlü olayları, etkileyici ve bağlayıcı faktörleri, tarihî niyetleri, faaliyetleri, oryantalist propagandaları, entrikaları, tasfiyeci deniz politikaları ve bunların neticesinde oluşan Misak-ı Millî politikasıyla Ortadoğu’dan siyasî ve hukukî olarak mutlak feragat etmek mecburiyetinde kalan Türkiye’nin savunma maksatlı ve Batıyla bütünleşme uğruna da olsa bir çözüm arayışı olarak gerçekleştirdiği siyasi rejim, kültür ve medeniyet değişimiyle batıya yönelmiş durumunun Türklerle Araplar arasındaki ayırıcı veya uzaklaştırıcı etkilerini anlama ve kavramada; temel sorunları, çözüm arayışlarını, barış, güvenlik ve tarafsızlık politikalarını, bilgi ve belgeler ışığında tespit edip, doğrulayıp, görüp netleştirerek ve doğru bir bakış açısı yakalamaya çalışarak, Afriavrasya stratejiler çemberindeki Türkiye ve Merkez Dünya Ortadoğu gerçeğini yakalama, Türkiye açısından Ortadoğu’ya doğulu gözüyle yeni ve global bir bakış açısı getirmeye çalışma, Türkiye’nin ve Türk milletinin dikkatini Ortadoğu’ya, denizlere ve deniz sorunlarına çekme ve bu alanlarda doğru düşünüp geleceğe yönelik doğru ve isabetli kararlar vermede, Türkiye’nin temel meselelerinin kavranıp çözümlenmesinde ve güvenlik, huzur ve geleceğine ışık tutma hususlarında katkıda bulunacağına inanmaktayız.
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR ............................................................................................................................. X
ÖNSÖZ ....................................................................................................................................... XIII
GİRİŞ ............................................................................................................................................... 1
BİRİNCİ BÖLÜM
BATI-DOĞU EKSENİ VEYA AKDENİZ HATTINDA MESELELER,
İÇ VE DIŞ POLİTİKALAR
I. TÜRKİYE’NİN ORTADOĞU POLİTİKALARINI ETKİLEYEN
VE SINIRLAYAN İÇ VE DIŞ FAKTÖRLER......................................................................... 31
A. İç Faktörler .................................................................................................................... 31
1. Türkiye’nin Jeopolitik, Jeostratejik ve Ekostratejik Konumu ve Önemi 31
2. Ortadoğu’nun Jeopolitik, Jeostratejik ve Ekostratejik Konumu ve Önemi 36
a. Kavram, Önem ve Değer Bakımından Ortadoğu .................................. 36
b. Ortadoğu’nun Jeopolitik Konumu ve Önemi ......................................... 38
c. Ortadoğu’nun Jeostratejik Konumu ve Önemi ...................................... 39
B. Dış Faktörler ................................................................................................................. 42
1. Büyük Devletlerin Türkiye ve Ortadoğu’ya Yönelik Akdeniz Politikaları
a. İngiltere’nin Akdeniz Politikaları ................................................................. 43
b. Amerika Birleşik Devletleri’nin Akdeniz Politikaları ............................... 46
c. Almanya’nın Akdeniz Politikaları ................................................................. 48
d. Fransa’nın Akdeniz Politikaları...................................................................... 51
e. Rusya’nın Akdeniz Politikaları....................................................................... 53
f. İtalya’nın Akdeniz Politikaları ............................................................................
II. TÜRKİYE VE ORTADOĞU ÜZERİNDE İLK DÜNYA SAVAŞI:“BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI” VE SONRASI TÜRKİYE VE ORTADOĞU’NUN DURUMU .......................................................................................... 55
III. TÜRKLERİN ORTADOĞU’YU İNGİLİZ İŞGALLERİNE KARŞI SON
MÜDAFAA, KURTARMA SAVAŞI VE NETİCELERİ ...................................................... 73
A. Savaşın Köklü, Tasfiyeci ve İnkılâpçı Neticeleri: Yeni Dünya
Düzeninde, Türkiye ve Ortadoğu’da Mecburî İstikamet .................................. 78
IV. TÜRKİYE VE ORTADOĞU’YU PAYLAŞMA KONFERANSI:GALİP DEVLETLERİN “ ŞARK MESELESİ”Nİ VE AZINLIK
İSTEKLERİNİ ÇÖZÜME KAVUŞTURMA ARAYIŞLARI................................................... 82
A. Ortadoğu’da İngiltere’nin Tavrı ve İstekleri ......................................................... 84
B. Ortadoğu’da Fransa’nın Tavrı ve İstekleri ............................................................ 88
C. Ortadoğu’da İtalya’nın Tavrı ve İstekleri .............................................................. 89
D. Ortadoğu’da Amerika Birleşik Devletleri’nin Tavrı ve İstekleri........................ 90
V. ORTADOĞU’DA GALİP DEVLETLERİN MODERN SÖMÜRGE
SİSTEMİ KURMA ARAYIŞLARI ......................................................................................... 91
VI. YUNAN (RUM), ERMENİ, ARAP VE YAHUDİ TEMSİL HEYETLERİNİN
İSTEKLERİ KARŞISINDA TÜRK TEKLİFİ VE MÜDAFAASI............................................ 93
A. Yunan İstekleri............................................................................................................... 93
B. Ermeni İstekleri.............................................................................................................. 95
C. Arap İstekleri.................................................................................................................. 98
D. Yahudi (Politik Siyonizm) İstekleri.......................................................................... 102
E. Türkiye’nin Müdafaası, Teklifleri ve İstekleri....................................................... 105
F. Barış (İşgal) Antlaşmaları: Mağlup Devletlerin Yaşama Haklarının
Elinden Alınması yahut Türkiye ve Ortadoğu’nun Yazılı İşgali...................... 109
VII. İKİ DÜNYA SAVAŞI ARASI TÜRKİYESİZ DÜNYANIN GENEL
POLİTİK DURUMUNUN SAFHALARI............................................................................ 111
A. Barışın Kuruluşu Dönemi (1918-1925)................................................................. 111
B. Barış Diplomasisi ve Politikası Dönemi (1925-1933)....................................... 113
C. Bunalımlar Dönemi ve Yeniden Savaş (1933-1939, 1945).............................. 114
VIII. İKİ DÜNYA SAVAŞI ARASI BATI KARŞISINDA TÜRKİYE’NİN ORTADOĞU POLİTİKALARINA GENEL BİR BAKIŞ 115
A. Tespite Yönelik Bir Bakış ve Değerlendirme ..................................................... 115
B. İki Dünya Savaşı Arası Türk Dış Politikasının Değişim Safhaları................... 123
IX. İKİ DÜNYA SAVAŞI ARASI TÜRKİYE’NİN DENİZ STRATEJİSİ
VE PSİKOLOJİSİ ................................................................................................................ 124
A. Stratejik Tayin............................................................................................................... 124
B. İstiklâl Harbi’nin Deniz Stratejisi ............................................................................. 125
C. Yeni Türkiye’nin Deniz Politikası ............................................................................ 132
D. Ortak Düşmana Karşı Araplar ve Ortadoğu Ülkeleriyle
Yardımlaşma ve İşbirliği Politikası (1918-1921) ............................................... 136
E. Kemal Atatürk’ün İslâm Dünyası Gerçeği ve Ortadoğu Politikası
Üzerine Bazı Hisleri, Fikirleri ve Değerlendirmeleri ........................................ 148
F . İsmet İnönü’nün İslâm Dünyası ve Ortadoğu Politikası Üzerine
Bazı Fikir ve Değerlendirmeleri ............................................................................. 152
İKİNCİ BÖLÜM
YENİ TÜRKİYE EKSENİNDE MİSAK-I MİLLÎ POLİTİKASI ÇERÇEVESİNDE
İÇ VE DIŞ MESELELER VE POLİTİKALAR
I. TÜRKİYE’NİN REJİM DEĞİŞİKLİĞİNE GİDİŞİ VEYA TÜRKİYE’NİN ORTADOĞU’DAN POLİTİK, HUKUKÎ VE KÜLTÜREL FERÂGATİ............................................................................................................................................... 155
A. İttihat ve Terakkî - Elit Arap Çekişmesi: Şaşkın Ayrılığa Giden Yol ............. 156
B. Osmanlı Hanedanı ve İdaresine Karşı Bir Alternatif Rejimin
Oluşturulması: Jön Türkçü Politika ve İktidarı (1908-1945)............................ 157
C. Türkiye’de Rejim Değişikliğini Hazırlayan Ortam ............................................ 158
D. Yeni Rejime Giden Süreçte Kemal Atatürk’ün Sultan Vahideddin’e
Karşı Tavrı ve Politikası ........................................................................................... 159
II. YENİ REJİME GEÇİŞ SÜRECİNİN SON AŞAMASINDA
TARTIŞMALAR VE YANKILARI........................................................................................ 162
A. Geleneksel Türk İdare Tarihinde Bir Dönüm Noktası: Merkeziyetçi
Saltanat İdaresinin Kaldırılması ve İstinadgâhsız Hilâfet Meselesi.............. 166
B. “Hilâfet Aslî Mahiyetine Dönecek” Tartışmaları ............................................... 168
C. Yeni Rejim ve Hilâfet Meselesi Üzerine Basında Tartışmalar ...................... 173
D. Kırılma ve Dönüm Noktası: Lozan ....................................................................... 174
E. Rejim Değişikliğinin Son Aşaması: Osmanlı Hilâfeti ve
Hilâfet Makamını Kaldırma Kararının Alınması ................................................ 176
F. Halifeliğin Kaldırılmasına Dair Verilen Kanun Teklifleri
ve Hilâfeti Kaldırma Gerekçeleri ........................................................................... 179
G. Türkiye’de Rejim Değişikliği ve Hilâfetin Kaldırılmasının Yankıları............... 183
H. Politika ve Halk Üzerindeki Tesirleri ..................................................................... 183
I. Emperyalist Batı Devletlerindeki Yankıları .......................................................... 184
III. REJİM, KÜLTÜR VE KİMLİK DEĞİŞİKLİĞİNİN TAMAMLANMASI ......................... 186
A. Cumhuriyet Rejimine Geçiş Sürecinin Dinamik Aşamaları ............................. 186
B. Yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin İç ve Dış Politikasında
Kimlik Değişikliği ....................................................................................................... 188
IV. YENİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ EKSENİNDE KEMAL ATATÜRK DÖNEMİNİN DIŞ POLİTİKALARI 192
A. İç ve Dış Politikada Kemal Atatürk’ün Temel İlkeleri........................................ 192
B. 1921 Yılı Politikaları.................................................................................................... 195
C. 1922 Yılı Politikaları.................................................................................................... 196
D. 1923 Yılı Politikaları.................................................................................................... 200
E. 1924 Yılı Politikaları.................................................................................................... 202
F. 1925 Yılı Politikaları.................................................................................................... 205
G. 1926 Yılı Politikaları.................................................................................................... 207
H. 1927 Yılı Politikaları..................................................................................................... 210
I. 1928 Yılı Politikaları.................................................................................................... 211
J. 1929 Yılı Politikaları................................................................................................... 212
K. 1930 Yılı Politikaları..................................................................................................... 213
L. 1931 Yılı Politikaları...................................................................................................... 214
M. 1932 Yılı Politikaları.................................................................................................... 218
N. 1933 Yılı Politikaları.................................................................................................... 220
O. 1934 Yılı Politikaları.................................................................................................... 221
P. 1935 Yılı Politikaları.................................................................................................... 223
Q. 1936 Yılı Politikaları.................................................................................................... 224
R. 1937 Yılı Politikaları..................................................................................................... 226
S. 1938 Yılı Politikaları..................................................................................................... 232
V. POLİTİKALARA GENEL BİR BAKIŞ.................................................................................. 235
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
GÜNEY-KUZEY EKSENİNDE ARAP-TÜRK İLİŞKİLERİ
MESELELER VE POLİTİKALAR
I. ORTADOĞU EKSENİNDE ARAPLARIN TÜRKLERE, ATATÜRK İNKILABINA BAKIŞI VE TÜRKİYE’NİN ORTADOĞU POLİTİKALARINA YAKLAŞIMI.......................................................................................................................... 241
A. Arap Dünyasında Türkiye Üzerine Yapılan Çalışmalara Bir Bakış................ 241
B. Ortadoğu’da Araplarının Osmanlı Geçmişine Bir Bakış.................................. 242
C. Karışık Bir Türk Sahası Olarak Ortadoğu’nun Yapısı....................................... 242
D. Ortadoğu’da Türk- Arap Yakınlaşmasının Gerekliliği...................................... 244
E. Türkiye’ye Karşı Batı Arap (Mağrip) ve Doğu Arap (Maşrık)
Farklı Bakışı, Yaklaşımı ve Sebepleri..................................................................... 244
F. Türkiye’de Rejim Değişikliği ve Hilâfetin Kaldırılmasının
İslâm Âlemi ve Ortadoğu’daki Tepkileri.............................................................. 246
G. Ortadoğu’da Dolaşan Bir Muhalif, Siyasetçi Âlim Mustafa Sabri Efendi:
Jön Türk İktidarı ve Atatürk İnkılâbına Karşı Olarak Araplara Etkisi............ 252
H. Arapların Osmanlıya, Atatürk İnkılâbına ve Türkiye’nin Ortadoğu
Politikalarına Yaklaşımı............................................................................................. 253
1. Osmanlıya Yaklaşımları ve Değerlendirmeleri......................................... 253
2. Türk Tavrı ve Atatürk İnkılâbına Yaklaşımları ve Değerlendirmeleri.. 255
3. Harf İnkılâbına Yaklaşımları ve Değerlendirmeleri................................. 257
4. Türkiye’nin Ortadoğu Politikalarına Yaklaşımları ve Değerlendirmeleri 259
I. Osmanlı Sonrası Araplarda Oluşan Türk İmajı ve Sebepleri......................... 262
J. Türklerde Oluşan Arap İmajı ve Sebepleri.......................................................... 264
K. İmaj Düzeltme ve Olumsuz Arap İmajını Değiştirmek İçin İleri
Sürülen Arap Teklifleri.............................................................................................. 269
SONUÇ..................................................................................................... 272
EK YAZILAR............................................................................................................................... 279
I. Türkiye İçin Tedbirler ve Hedefler......................................................................... 279
II. Ortadoğu Ekseninde Türk- Arap İlişkilerinin Gelişmesi
ve Geleceğine Yönelik Tercihler ve Teklifler....................................................... 284
III. Kaynakçalı Türk Dış Politikası Kronolojisi -Atatürk Dönemi........................... 291
KAYNAKLAR/BİBLİYOGRAFYA.............................................................................................. 351
İNDEKS ..................................................................................................................................... 387
1 |
Para Bxk Gibi Mete Gündoğan Destek Yayınları |
170.00 TL
119.00 TL
| 480 adet Satıldı |
2 |
Sarmal Murat Ağırel Kırmızı Kedi Yayınevi |
320.00 TL
224.00 TL
| 446 adet Satıldı |
3 |
Parsel Parsel Kırmızı Kedi Yayınevi |
250.00 TL
175.00 TL
| 342 adet Satıldı |
4 |
Şaki Murat Ağırel İnkılap Kitabevi |
145.00 TL
101.50 TL
| 320 adet Satıldı |
5 |
Darbenin Kayıp Saatleri Destek Yayınları |
440.00 TL
308.00 TL
| 312 adet Satıldı |
6 |
Aklımla Dalga Geçme Can Yayınları |
300.00 TL
210.00 TL
| 284 adet Satıldı |
7 |
Menzil Saygı Öztürk Doğan Kitap |
260.00 TL
221.00 TL
| 263 adet Satıldı |
8 |
Bay Pipo Kırmızı Kedi Yayınevi |
380.00 TL
266.00 TL
| 259 adet Satıldı |
9 |
Bir Toplum Nasıl İntihar Eder? İnkılap Kitabevi |
179.00 TL
125.30 TL
| 248 adet Satıldı |
10 |
Narkoz Destek Yayınları |
190.00 TL
133.00 TL
| 240 adet Satıldı |