Taiichi Ohno Toyota Üretim Sistemi’nin (TPS) kurucusu ve Yalın Düşünce sisteminin Dedesi* olarak adlandırabileceğimiz; Toyota Mühendisi büyük zat’tır. Kendisi hakkında daha fazla wikipedik bilgi vermek istemiyorum. İsteyen gitsin wikipedia‘dan okusun. Ben satır araları ve her yerde bulamayacaklarınızı yazacağım. Bir Yalın Danışman için Taiichi Ohno’nun ne anlam ifade ettiğini anlatacağım.

Kendisi unutulmaz ilham verici sözleri ve mimarı olduğu üretim sistemi ile bugün birçok firmanın ulaşmaya çalıştığı mükemmellik yolculuğunun ilk yolcusu. Nasıl Henry Ford, Frederick Taylor‘sız Ford Model T’yi bir fenomen haline getiremeyecekse; Kiichiro Toyoda da Taiichi Ohno olmadan bugünün bir fenomeni olan Toyota Üretim Sistemi’ni hayata geçiremeyecekti. Büyük markaların arkasında başrol oyuncusu gibi görünmese de aslında tüm sistemin mimarı olan dehalar vardır. Aslında sistemi onlar kurar ve ayakta tutarlar, bu başarının meyvesini ise bu o markanın yüzü olan Soyad’lar yer…

Frederick Taylor’ın bilimsel yönetim ile açtığı çığır ve Endüstri Mühendisliği kavramı dünyayı değiştirirken bugün çoğu kişi Henry Ford’u hatırlamaktadır. Toyota örneğine geldiğimizde ise durum biraz daha farklı. Bu sefer Toyota’nın kurucusu Toyoda ailesini bu konuda ilgili olanlar haricinde neredeyse kimse tanınmıyor bile. Ama ilginçtir ki olayı biraz daha eşeleyince karşınıza hep aynı isim çıkıyor: Taiichi Ohno

Kendisi başta Just In Time kavramı Jidoka ve 7 İsraf, olmak üzere, 5 Neden Analizi’nin ve Kaizen Kavramı’nın temeli’nin kısacası Toyota Evi‘nin mimarıdır. Japon Otomotiv Endüstrisi’ni Amerikan Otomotiv endüstrisi ile rekabet edebilecek seviyeye getiren bir dehadır. Savaştan sonra Amerika’ya gidip Genchi Gembutsu yapan Taiichi Ohno süpermarketlerdeki gözlemlerini otomotiv endüstrisine uyarlayarak bugün üretim planlamada çığır açan Kanban’ın yaratıcısı olmuştur. Kokarcanın Son Fırsatı’nda da anlattığı gibi her fırsatın bir zorluktan yaratıldığını düşündüğünden; bu sistemin temelinde her problemi fırsat gören “No Problem, Big Problem” anlayışı yatmaktadır.

Kendisinin birçok sözü dillere destan olmuş ve bugün benim gibi birçok Yalın’cıya ışık tutar niteliktedir. Satır aralarını okuduğunuzda aslında bu sözlerin TPS’i yarattığına ister istemez inanıyorsunuz.

“Standardın olmadığı yerde Kaizen olmaz!” anlayışı sadece basit bir söz değil; sürekli gelişimin ve mükemmellik hedefinin arkasında yatan yegane temellerden biri. Hafif muzip tavrıyla söylediği “Operatörler sadece çalıştığını sanır; aslında makina çalışır, operatör sadece izler”in arkasında ise Jidoka’nın temellerini okumak mümkün. “Müşteri bize siparişi verdiği andan bizim parayı tahsil ettiğimiz ana kadar olan zaman çizgisinde yapmamız gereken tümüyle çizgiye odaklanıp değer katmayan işleri ortadan kaldırmak” diyerek de Değer Akış kavramının temellerini ta o zamandan atmış bir Makina Mühendisi kendisi.

“Çiftçiler parti üretimini (yılda bir kez hasat) ve envanterleri (hububat siloları) saplantı haline getirdikçe; avcıların işleri birer birer yapma bilgeliğinin yok olmasına yol açmışlardır.” adlı anektodu ise stok ile ilgili kafamda şimşek gibi çakan bir anektod olarak kalmıştır.Bir de kesin olmamakla birlikte söylediği tokat niteliğindeki “Çalışma ve hareketin birlikte olduğu tek yer insanların, hayvanlara yem verip etrafında dönmelerini sağladığı Hayvanat Bahçesidir” lafı üretim departmanlarında işçileri oradan oraya yürümek zorunda bırakan spagetticilerin boğazlarında düğümlenen cinstendir.

Kendisi Poka Yoke, SMED gibi birçok Kaizen’in önünü açan ve “Neden işi kolaylaştırıp daha ilginç hale getirerek çalışanların daha az terlemelerini sağlamayalım ki? Toyota tarzı başarılı sonuçlara bezdirerek çalışarak ulaşmak değildir. İnsanların yaratıcılığında sınır olmadığına inanan bir sistemdir. İnsanlar Toyota’ya çalışmaya değil, düşünmeye giderler.” sözü ile olaya son noktayı koyup daha fazla cümle kurmama fırsat vermeyecek kişi olarak gönlümde ve aklımda büyük yer etmiş bir zattır.