İnsanlıktan çok ticaretle, tarımla, gündelik hayatın meşgaleleriyle uğraşarak bir iktidarın işleyiş çarkına kendini kaptırmış olanlar, kölelik düzeninin hükümranlığını sağlayan esas düşmanlardır ve bu düşmanlar uzaktan gelmemiş, yanı başımızda hatta bizzat içimizde bulunmaktadırlar. Yanı başımızdaki, içimizdeki düşman olmasa uzaktakiler hiçbir halt karıştıramaz diyor, Thoreau.
Yaşadığı dönemde siyasal iktidarın kölelikle, insan hakları ihlalleriyle, savaşla ilgili tüm icraatlarına karşı sade bir birey olarak mücadele etmenin, tepki vermenin yollarını arayan Thoreau, ödeyeceği her kuruş verginin masum insanların canına kastedecek bir kurşuna yatırılacağı gerekçesini ilan ederek vergi kaçakçılığı suçlamasına maruz kalırken içimizdeki düşmana karşı koymanın pratik bir yolunu işaret etmiş oluyordu. Thoreau, açık bir sosyal-siyasal etiğe "kula kulluğun yadsınması" idealine sımsıkı bağlıdır. Ancak bu yadsımanın toplumsal ve siyasal bir şiddet sınırına varması konusunda da oldukça duyarlıdır. Bunun için iktidarın nüfuz edemeyeceği şiddet-dışı bir pratik varoluş alanını işaret eder ve adını koyar bunun: "Yönetime boyun eğmeyiş" veya "kişinin boyun eğmezliği" veya yaygın tabiriyle Sivil İtaatsizlik. Bu alan, şiddete başvurmaya gereksinim bırakmayacak kadar iktidarları çıldırtan ve dönen tekerlerine çomak sokan yeterince geniş bir alandır.
Bu görüşleriyle Thoreau, Hindistan`dan Amerika`ya ve Afrika`ya bir çok özgürlük hareketinin düşünsel ve eylemsel çerçevesinin şekillenmesinde etkili olmuştur. Bunlardan belki de en önemlisi Mohandas Gandhi`nin Pasif Direniş kavramıyla ifadesini bulan eylem programıdır. Bir taraftan varolan sosyal ve siyasi sistemin radikal dönüşümünü öneren bir görüşe sahip olan Gandhi, aynı zamanda toplumun ve politikanın sınırları çerçevesindeki sosyal değişim ve politik eylemin devrimci tekniklerini geliştiren bir görüşe sahiptir. Geliştirdiği Satyagraha doktrini -en geniş anlamıyla şiddet dışı direniş- Gandhi`nin aşağılanmış kişilerin keskin acısını bir ahlaki müeyyideye çevirip saygı görme teşebbüsüdür. Buna göre devlet tabiatı icabı zorlayıcıdır ve insanlar verilmiş zorlayıcı gücü kullanma eğilimindedirler. Sonuçta her devlette şahsi bütünlük ve onurun zedelenme tehlikesi vardır. Devletin bu şekilde görüldüğü bir görüşte Kant`taki anlamıyla ahlakî bütünlük veya gerçeklik konusunda kendi vicdanına başvurabilir. Fakat, bu Gandhi`ye göre sadece zorlayıcı olmayan metodlarla yapıldığı sürece mümkündür. Kişi zorlayıcı vasıtaları kullandığı an kendisini devletle aynı iktidar zeminine koymuş olur.
Elinizdeki derleme Thoreau`nun Sivil İtaatsizlikte ilgili temel makalesinin yanısıra Thoreau`nun gerek Gandhi, gerekse başka bağlamlardaki muhtemel sonuçlarının ve uzanımlarının enine boyuna tartışıldığı yazıları içermektedir.
Yazar Hakkında
|
Henry David Thoreau1854`de yayınladığı başyapıtı "Walden" Amerika`nın en önemli entelektüel akımlarından biri olan New England Transendentalizmi için bir örnek eserdir. Eserde yer alan çevre konusundaki düşünceler ise modern çevreciliğin ve çevre korumanın en önemli satırlarıdır diyebiliriz. Amerikan düşünce tarihi, transendentalizm ve naturalizmde bıraktığı izler ne kadar önemliyse, "Sivil İtaatsizlik" (Civil Disobedience, 1849) isimli makalesi de siyasi tarihe bıraktığı iz de o kadar önemlidir. Meksika savaşı yüzünden, ki ona göre bu savaş sadece köleliği geliştirmek içindi, ödemeyi reddettiği vergi sonucu hapiste geçirdiği bir gece, onun "Sivil İtaatsizlik" isimli makalesini yazmasına neden olmuştur. Daha sonraları Gandhi`nin en büyük ilham kaynağı olacak bu makale Thoreau`nun belki de en ünlü eseridir. Gandhi`nin dışında Tolstoy ve Martin Luther King gibi önemli isimler de Thoreau`nun düşüncelerinden ve eserlerinden ilham almışlardır.
|
1 |
Bir Kadının Yaşamından Yirmi Dört Saat Stefan Zweig İş Bankası Kültür Yayınları |
36.00 TL
25.00 TL
| 10048 adet Satıldı |
2 |
Korku Stefan Zweig İş Bankası Kültür Yayınları |
46.00 TL
32.00 TL
| 9461 adet Satıldı |
3 |
İçimdeki Müzik Sharon M. Draper Genç Timaş Yayınları |
210.00 TL
157.50 TL
| 6903 adet Satıldı |
4 |
Martin Eden Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları |
138.00 TL
97.00 TL
| 6736 adet Satıldı |
5 |
Lyon`da Düğün Stefan Zweig İş Bankası Kültür Yayınları |
42.00 TL
29.00 TL
| 4752 adet Satıldı |
6 |
Fedailerin Kalesi Alamut Koridor Yayıncılık |
275.00 TL
206.20 TL
| 3567 adet Satıldı |
7 |
Genç Bir Doktorun Anıları İş Bankası Kültür Yayınları |
58.00 TL
41.00 TL
| 3263 adet Satıldı |
8 |
Ermiş İş Bankası Kültür Yayınları |
36.00 TL
25.00 TL
| 3222 adet Satıldı |
9 |
Olasılıksız April Yayıncılık |
390.00 TL
292.00 TL
| 3203 adet Satıldı |
10 |
Kızıl Stefan Zweing İş Bankası Kültür Yayınları |
38.00 TL
27.00 TL
| 3029 adet Satıldı |