Ömer Seyfettinin Anlatılarında Kendilik Bilinci ve Öteki Mitat Durmuş Fenomen Yayıncılık

İnsanın varlığı yorumlama ve varlık karşısında kendisini konumlandırma biçimi olan kendilik / kimlik, 20. yüzyılın da açar ifadesi konumundadır. Genel Türk tarihinin en uzun yüzyılı olan 20. yüzyıl, zamansal sürecini 21. yüzyılda tamamlamış olmakla birlikte algısal sürecini sonraki yüzyıllarda da devam ettirir. Bu yüzyıla süreklilik kazandıran temel kavram ise “kimlik”/ “kendilik” ve “öteki” olur. Bireyin anlam kaynağı olan kimlik, hem kendisini hem de ötekini belirginleştirirken kimlik ve öteki kavramlarının siyasal, edebi, askeri, dini, mali..vb boyutta yoğunluğunu 20. yüzyılda artırmış olması tarihi akış içinde bireylerin olduğu gibi ulusların da kendi üstüne bakışını harekete geçirmiştir.

Rönesans, Reform hareketleri ve devamında gelen Aydınlanma Çağı batı toplumlarını kendi üstüne düşündürmede birkaç asır öncesine götürmüş, Fransız İhtilali ile de kimliksel bağlanmalar kesinlik kazanmaya başlamıştır. Ancak dünyadaki gelişmelere ve siyasi-kültürel dalgalanmalara aşırı güven duygusu ile bakan Osmanlı-Türk toplumunda ise kimliksel bağlanmaları ötelemeyi ve üstünü örtmeyi amaç edinen bir bakış etkindir. Bu bakış bireyden topluma, toplumdan devlet aklına gelinceye değin etkinliğini yoğun bir şekilde sürdürür. Bir yanda dini duyarlılıkların filogenetik bağlanmayı duraksatması, diğer yanda imparatorluk bünyesinde bulunan unsurların kopmasının kaygısı, Türk aydın sınıfında kimlik kavramının filogenetik öz dışta bırakılarak çeşitli boyutlarda tanımlanmasına sebep olur. Bu sebeple 20. yüzyıl Türk ulusu için en uzun yüzyıl olur. Bu yüzyılın çözümlenmesi birikmiş zihinsel koşullanmaların çözümlenmesi anlamına gelecektir.

“Ben tesellisi mümkünsüz bir felâketin, intikamı alınamaz bir mağlûbiyetin şaşırttığı bir adamım. Ye’simi tenvim için dimağımı tarih mütalâasıyla yoruyorum.” diyen Ömer Seyfettin her ne kadar eserlerini 20. yüzyılda vermiş olsa da 19. yüzyılda yoğunluğunu artıran kimliksel tanımlamaların bilinç eşiklerine 20. yüzyılda sürüklediği sorunlar yumağı ile yüz yüzedir. Bir bakıma onun eser verdiği yıllara gelinceye değin biriken sorunlar bütünü, savaşlar, dağılmalar, toprak kayıpları, devlet sistematiğinde görülen boşluklar dolayısıyla yazarı kuşatmış durumdadır. Bu kuşatılmışlık psikozunu yıkmak, filogenetik ve ontik düzlemde kimliklenmek, ötekinin varlığını görünürleştirmek çabasında olan yazar, şu üç kavramı önceler. Yanılsama, kopuntu ve yutulma.
Tarihsel süreç içinde yanılsamalı kimlik edinimlerinin, birey ve ulusu kendilik düzleminden kopardığını düşünen yazar yutulma tehdit ve tehlikesi ile yüzleştiğinde eser vermeye başlayacaktır. Çalışmamızda Ömer Seyfettin’in anlatılarına yansıyan yanılsama, kopuntu ve yutulma tehdidinin nasıl algılandığı ve bu algıya bağlı olarak gelecek kuşaklara kendilik ve ötekilik olgusunun nasıl aktarılmak istendiği üzerinde durulmuştur.

Çalışma, 19. ve 20. yüzyılın genel görünümünü vermek üzere kaleme alınan ‘Giriş’ bölümü hariç üç bölüm olarak düzenlenmiştir. Birinci bölümde Ömer Seyfettin’in yaşamından deneyimlediklerinin eserlerine nasıl yansıdığı ve bu yansıma ile birlikte kendilik bilincinin ve öteki algısının nasıl şekillendiği üzerinde durularak yaşamına ilişkin bilgilere yer verilmiştir.

İkinci bölümde, Ömer Seyfettin’in anlatılarında kendilik bilincini besleyen dil, soy, tarih, din, vatan ve iktisat kavramlarının nasıl ele alındığı çözümlenmeye çalışılmıştır. Bu çalışmayı okuyan her okurun Ömer Seyfettin’in öykülerini okumuş olduğu düşünülerek metin aktarımlarına ve öykülerin olay örgülerine elden geldiğince yer vermeden, paralel okumalar eşliğinde inceleme yapılmıştır. Anlatılara yansıyan izleksel tepki ve karşı duruş biçimlerinin okur açısından anlaşılır kılınabilmesi için yukarıda vurgu yapılan yanılsama ve kopuntu süreçlerinin neler olduğuna kendilik edinimlerinin arka fonunu oluşturması dolayısıyla incelemede yer verilmiştir.

Üçüncü bölümde, kimliklerin yeniden tanımlandığı, tanımlanan kimliklerin yeryüzündeki konumlanışlarını yeniden haritalandırdığı bir yüzyılda eser veren Ömer Seyfettin’in kendilik bilincini oluştururken ötekini nasıl gördüğü ya da ötekisini yitirdiğini düşündüğü topluma onu nasıl yeniden görünür kıldığı üzerine kurulmuştur. Ötekinin algılanışı ve konumlandırılmasında yabancı ve yabancılaşmanın da nasıl ele alındığına dikkat çekilmek istenmiştir.

İade Şartları

Değerli Müşterilerimiz;

Satın aldığınız ürünü, kargodan teslim aldığınız günden itibaren 7 gün içinde Kitapsec.com’ a başvuruda bulunarak aşağıdaki koşullar dahilinde iade edebilirsiniz.

İadelerinizle Alakalı Her Türlü Sorularınızda www.kitapsec.com Adresinin Size Atamış Olduğu Sipariş Numarasını Örneğin: (Siparişlerim Bölümündeki Sipariş ID:43525) Belirtmeniz Gerekmektedir.

Kitapsec.com tüketici lehine hareket etmeyi, her türlü sorunu yasaca belirlenmiş süreden daha erken ve kalite politikasına uygun olarak çözmeyi temel ilke edinmiştir.

• Kitapsec.com ‘dan satın alınan ürünler, teslim tarihinden itibaren (7) gün içerisinde değişim yapabilmektedir.

• Bir ürünün iade edilebilmesi genel olarak aşağıdaki şartlara bağlıdır:

• Satın aldığınız ürünleri tahrip etmeden, kullanmadan ve ürünün tekrar satın alabilirliğini bozmadan, teslim tarihinden itibaren yedi (7) günlük süre içinde neden belirterek iade edebilirsiniz.

• Kullanılmış, ambalajı açılmış, tahrip edilmiş vb. şekildeki ürünler iade edilemez.

• Görüntülü DVD, Flash Disk görüntülü Eğitim Setleri vb. için; ürün kutusunda yer alan koruma bandı çıkarılmamış olmalıdır. Ürünlerin diğer yerlerinde çizik, hasar, darbe, sıvı teması vs. olmamalıdır.

• Orijinal ambalaja sahip ürünlerin iadesi, orijinal ambalaj ile yapılmalıdır.

• İade edilecek ürünün şirketimiz adına kesilecek bir iade faturası ile iade faturası düzenleme imkanı bulunmayan durumlarda, ürüne ait fatura ve sevk irsaliyesinin aslıyla birlikte iade edilmesi gerekmektedir. İade faturası ya da fatura ve sevk irsaliyesi asıllarının temin edilemediği durumlarda, bundan kaynaklanan KDV vb. mali yükümlülükler iade edilecek bedelden indirilir.

• Üründe ve ambalajında herhangi bir yazı yazma, açılma, bozulma, kırılma, tahrip, yırtılma, kullanılma vb. durumlar tespit edildiği hallerde ve ürünün müşteriye teslim edildiği andaki hali ile iade edilememesi durumunda, ürün iade alınmaz ve bedeli iade edilmez.

• İade şartlarına uygun durumlarda yapılan gönderimlerde taşıma masrafı müşteri tarafından ödenecektir.

• İade edilecek ürünler PTT kargo ile kurumumuzdan aldığınız iade mağaza koduyla gönderilmelidir.

• Baskısında hata bulunan, eksik, fazla veya yanlış basılmış ürünlerin iadesinde kargo ücreti geliş ve gidiş olarak www.kitapsec.com`a aittir.

• Siparişin yanlış gönderilmesinden kaynaklanan değişimlerde kargo ücreti geliş ve gidiş olarak www.kitapsec.com’a aittir.