Bu ürün size
KitapSeç
|
KİTAPSEÇ PAZARYERİ
Tüm satıcılarımız Kitapseç hizmet standartlarını garanti eder. |
Ücretsiz İade |
Hızlı Teslimat |
Müşteri Desteği |
|
|
Satıcı: KitapSeç
Satıcı Ünvanı: ADRES7 Elektronik Ticaret ve Bilişim Hizmetleri Anonim Şirketi
İletişim: Satıcıların iletişim e-posta adresi kitapsec tarafından kayıt altındadır. |
tarafından gönderilecektir.
Medeni Hukukta Uygulama Örnekleri (Borçlar Hukukunun Genel Hükümleri) CİLT II Filiz Kitabevi
Borçlar Hukuku'ndaki "Uygulama Örnekleri" hem Hukuk Fakülteleri öğrencileri hem her yaştaki uygulayıcılar için heyecan vericidir.
Bu kitabın ikinci basısında uygulama örneklerinin heyecan ve hatta gerilim öğeleri silinmeden verilmiştir.
İkinci Bası'nın yayımlanmasında değerli mesai arkadaşım Araştırma Görevlisi (asistanım) Sayın İlhan Helvacı'nın özverili yardımlarını gördüm.
Yeni Kitabevine, matbaasına kavuşmasından hepimizin sevinç duyduğu Filiz Kitabevi sahibi Aziz Dostum İsmet Oruç'a ve değerli arkadaşlarına teşekkürlerimi ifade etmekten büyük zevk duymaktayım.
Bayezid, l.Nisan.1992
AVANT - PROPOS
Nous avons commence â publier une serie de livres concernant des cas d'application en droit civil et en droit des obligations. Le premier volume de cette serie a vu le jour en 1971: "Cas d'application en droit civil, Volume 1 er - Principes generaux, Droit des personnes, Droit de famille". Ce volume presente des cas d'application en matiere du droit des obligations.
Nötre objectif est avant tout de faire connaître â nos etudiants les grandes lignes de la jurisprudence turque et suisse.
Comme nous avons dejâ souligne dans le preface de nötre livre contenant la traduction d'arrets du Tribunal Federal Suisse en matiere du Droit civil (*), la jurisprudence du Tribunal Federal a une grande influence sur la jurisprudence et la doctrine turque. Nous constatons cette influence soit dans les arrets de la Cour de cas- sation turque soit dans les ouvrages generaux et dans les theses.
Dans la preparation de ce livre sur les cas d'application en droit des obligations on n'a pas pu negliger la jurisprudence suisse. D'autre part meme si c'est rare nous n'avons pas manque de pro- fiter de la jurisprudence de Bundesgerichtshof de l'allemagne federale.
Nötre but modeste est de montrer â nos etudiants debutants la forme et la methoae d'application de droit (Rechtsanwendung).
O AKYOL, Les arrets du Tribunal Federal Suisse (1912 - 1921), İstanbul 1980.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ....................................................................................... III
AV ANT - PROPOS................................................................... V
PROBLEM 1
SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ
Sözleşme yapma özgürlüğü — Sözleşme kurma zorunluluğu — Ekonomik kişiliğin korunması — Dikte edilmiş sözleşmeler.
I. OLAY.................................................................... 1
II.. SORULAR ..: ...................................................... 2
III. ÖN AÇIKLAMALAR ............................................... 2
1. Genellikle sözleşme özgürlüğü ...................... 2
2. Sözleşme özgürlüğünün anlamı ............... 4
3. Sözleşme yapma mecburiyeti ......................... 5
4. Elektrik su, havagazı ve telefon alanında hizmeti kesme, aşırı fatura düzenleme, zorla depozito alma ... 5
PROBLEM 2
SONUÇLANDIRICI OLGULAR
Borçtan kurtarma, borç üstlenme — Üstüste borç üstlenme — İşletmenin devri — Her üç durumda kefillerin durumu — Kefilin muvafakat açıklaması — Muvafakat anlamı verilecek sonuçlandırıcı olgular.
I. OLAY ........... ....................................................... 9
II. SORULAR................................................................ 9
III. ÖN AÇIKLAMALAR............................................. 11
TEYİT MEKTUBU
Teyit mektubu — Teyit mektubu alanın susması — Önceki sözlü görüşmeler.
I. OLAY ................................................................... 13
II. SORULAR.............................................................. 14
III. ÖN AÇIKLAMALAR.... ........................................ 14
1. Teyit mektubunun fonksiyonuna açıklık getiren bir
başka karar.................................................... 14
2. Teyit mektubu............................................... 16
PROBLEM 4
SÖZLEŞMENİN KURULMASINDA ESASLI VE YAN NOKTALAR
Sözleşmenin esaslı noktalan (essentialia negotii) — Sözleşmenin yan noktaları — Yan noktalarda görüşmeye rağmen anlaşma olmaması — Yan noktaların çözümünün ileriye bırakılması.
I. OLAY ................................................................ 19
II. SORULAR....................................................... 19
III. ÖN AÇIKLAMALAR ..................................... 20
1. Sö.zleşmenin temel noktalan — Yan noktaları ... 20
2. Yan noktalarda uyuşma sorunu .................. 21
PROBLEM 5
KARTEL - SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ
Kartel anlaşması — Sözleşme özgürlüğünün kısıtlanması — Münhasırlık sözleşmeleri — Münhasır satım sözleşmesi
— Genel sağlama sözleşmesi — Hukuka aykırılık.
I. OLAY........................................................................................... 22
II. İNCELEME VE ÜLKEMİZ BAKIMINDAN SONUÇLARI 24
1. Kartel anlaşması........................................... 24
2. Ülkemizde kartel sorunu .......................................... 26
3. İsviçre hukukundaki yasal çösüm ...................... 26
PROBLEM 6
MÜCERRET BORÇ İKRARI
Mücerret borç ikrarı — Karşı delil — İsbatın muhtevası — Yemin.
I. KARAR VE OLAY ............................................. 29
II. AÇIKLAMA........................................................... 29
PROBLEM 7
HATA
Hata — Esaslı hata — İhaleye katılan bir şahsın teklifte hata yapması — Hata sebebiyle sözleşmenin iptal edilebilmesi için gerekli sübjektif unsur ve objektif unsur — Güven kuralı — Ticarî doğruluk ilkesi.
I. OLAY.................................................................... 31
1. Dâva............................................................... 31
2. Esas Mahkemesi karan.................................. 31
3. Yargıtay kararı ................................................. 31
II. SORULAR.............................................................. 34
PROBLEM 8
SÖZLEŞMENİN DEĞİŞTİRİLMESİ
Sözleşmenin değiştirilmesi —• Değiştirmenin fiilî durumun zımnen kabulü ile olabilmesi — Kira sözleşmesindeki kira parasının ödeme zamanının değiştirilmesi.
I. OLAY.................................................................... 35
II. SORULAR................. ......................................... 36
III. ÖN AÇIKLAMALAR ........................................... 36
1. İki haklı ihtar sebebiyle tahliye davası ........ 36
2. Ödeme şeklinin zımnen değiştirilmesi hakkında bir başka HGK. kararı 37
3. Sözleşmenin genellikle değiştirilmesi hakkında Yargıtay'ın görüşü 37
PROBLEM 9
CEZA ZAMANAŞIMI
Ceza zamanaşımı — Hükmün konuluş amacı — Failin sübjektif olarak cezalandırılamamışı halinde zarar görenin ceza zamanaşımından yararlanıp yararlanmıyacağı — Tazminatın teshiti ve indirilmesi — Çocukların sebep oldukları zarar — "Orta kusur" kavramı.
I. OLAY ................................................................ 39
II. KARARIN FEDERAL MAHKEME VE TÜRK YARGI-
GITAYI İÇTİHADINA GÖRE İNCELENMESİ 46
1. Kararda incelenen hukukî sorunlar ............. 46
2. Temel sorun açısından Federal Mahkeme ile Yargıtay'ın çözümleri 46
3. Ceza zamanaşımı ile ilgili diğer sorunlar.... 50
ALTIN PARA
Altın para iddialarında altın miktarı değil, fakat iddia anındaki değeri dikkate alınmalıdır.
PROBLEM 11
YABANCI PARA
Altın akçe' veya senetle karşılığı yazılı yabancı para — İcra takibi sırasında tetkik merciinin vazifesi.
I. OLAY VE KARAR.............................................................................. 66
II. AÇIKLAMA........................................................... 67
PROBLEM 12
YABANCİ PARA İLE ÖDEME
Yabancı para ile tediye kaydı — Yabancı altın para — Altın kaydı.
I. OLAY VE KARAR .......................................... 69
II. AÇIKLAMA......................................................................... 69
PROBLEM 13
HAKSIZ İKTİSAP
I. OLAY VE KARAR.......................................................... 72
II. AÇIKLAMA......................................................................... 72
PROBLEM 14
İFA YARDIMCISINDAN SORUMLULUK
İfa yardımcısından sorumlulukta zamanaşımı — Adam kullananın sorumluluğundan farkı — İşverenin işçilerinden birinin diğerine zarar vermesi.
I. OLAY VE KARAR........................................... 74
II. AÇIKLAMA...................................................... 75
PROBLEM 15
ZAMANAŞIMI
Hüküm ile doğan alacağın zamanaşımı.
I. OLAY VE KARAR........................................... 78
II. AÇIKLAMA.......................... ,.......................... 79
CULPA İN CONTRAHENDO
Culpa in contrahendo — Görüşmelerde karşı tarafa verilecek bilginin kapsamı — Dürüstlük kuralı — Culpa in contrahendo sorumluluğun hukukî temeli — Sözleşme veya haksız fiil sorumluluğu — Özen yükümünün ihlâli.
I. OLAYLAR............................................................ 81
1. Culpa in contrahendo üzerine Federal Mahkeme kararı 81
2. FM'nin culpa in contrahendo ile ilgili ikinci kararı 82
II. SORULAR............................................................ 84
III. AÇIKLAMALAR...................................................... 85
1. Kararla ilgili olarak ... ...................... ........... 85
2. Kanunda düzenlenmiş culpa in contrahendo sorumluluk örnekleri 85
3. Kanunda düzenlenmemiş culpa in contrahendo örnekleri 89
4. Culpa in contrahendo sorumluluğun hukukî mahiyeti 94
5. Culpa in contrahendo'nun temel edimsiz borç iliş-' kisi oluşturması 96
PROBLEM 17
FİYAT GÖSTEREREK EŞYA TEŞHİRİ
Fiyat göstererek eşya teşhiri — İcap —Fiyatın hatalı belirtilmesi — Miktar hatası — Lapsus calami, Lapsus linguae — Güven prensibine göre sözleşmenin kurulmuş sayılıp sa-
yılmıyacağı — Yardımcının hatası — Hataya düşenin tazminat ödeme yükümü.
I. OLAY.................... ................................. ........... 99
II. SORULAR ........................................................... 103
III. ÖN AÇIKLAMALAR............................................ 103
1. İradenin istenen, anlaşılan, açıklanan anlamları ... 103
2. Olayda............................................................. 104
3. Vasıtanın hatası............................................. 104
4. Culpa in contrahendo ................................... 104
PROBLEM 18
AÇIĞA İMZA
Açığa (beyaza) imza — İmza sahibinin hata sebebiyle iptal hakkı — Alacağı iyiniyetle devralan şahsın durumu — Hukukî görünüş teorisi.
I. OLAY ................................................................... 106
II. YARGITAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARARI BEYAZA İMZANIN BAŞKA YÖNÜNÜ, CEZA HUKUKU AÇISINI VE TANIKLA İSBAT KONUSUNU İRDELİYOR ........................................................................... 108
III. SORULAR...................................... ,..................... 110
Sayfa
PROBLEM 19
BAŞKASINA AİT MALI KONU EDİNEN SÖZLEŞME
Sözleşmenin konusu sözleşme yapana ait değilse sözleşmenin geçerliği — Sahibi olmadığı gayrimenkuldeki suyu satma — Müşterek maliklerden birinin kendi payı ile ilgili yaptığı kira sözleşmesi — Sözleşmenin baştan imkânsızlık sebebiyle bâtıl sayılıp sayılmıyacağı.
I. OLAY ................................................................... 112
II. SORULAR ........................................................... 113
III. AÇIKLAMALAR .................................................. 113
Başkasına ait mal ile ilgili sözlegme -baştan imkânsız değildir 113
Olaydaki özel durumlar .............................. 114
PROBLEM 20
TEMERRÜDÜN SONUÇLARI
Karşılıklı borç doğuran sözleşmelerde borçlu temerrüdü — Sözleşmenin feshi halinde tazminat — Sözleşmenin feshi sözlerinin yorumu — Fark teorisi — Somut zarar hesaplama biçimi — Soyut zarar hesaplama biçimi — Talep edilecek tazminat kalemleri — BK. 106'ya göre seçimin derhal yapılması — Fark teorisinin uygulanmasında spekülâsyon ihtimali.
I. OLAY ................................................................... 116
II. SORULAR...................................... -..................... 119
III. ÖN AÇIKLAMALAR ........................................... 119
1. Yargıtay önüne gelen benzer olay............ 119
2.Seçim açıklaması "derhal" yapılmalıdır ... 121
3. Fark teorisi konusunda Federal Mahkeme kararı ... 122
PROBLEM 21
CEZAİ ŞART
Cezaî şartın "fâhiş" (aşırı) olması — Cezaî şartın alacaklının talep edebileceği tazminattan fazla olması — Cezaî şartın indirilmesinin şartları.
I. OLAY ................................................................... 125
II. SORULAR............................................................. 127
III. AÇIKLAMALAR .................................................. 127
1. Tâcir, cezaî şartın fâhiş olduğunu ileri süremez ... 127
2. Federal Mahkeme'nin cezaî şartın indirilmesi ile ilgili kararları 128
3. Yargıtay'ın cezaî şartın indirilmesi ile ilgili kararları ... 133
4.Cezaî şartın ahlâka (!) aykırılığı durumunda geçersiz olacağı hakkında Yargıtay kararı 138
PROBLEM 22
ÜÇÜNCÜ ŞAHIS YARARINA SÖZLEŞME
Üçüncü şahıs yararına sözleşme — Tam ve eksik üçüncü şahıs yararına sözleşme — Üçüncü şahıs yararına sözleşmenin "tam" mı, yoksa "eksik" mi olduğunu ayırmaktaki ölçüler — Üçüncü şahıs kavramı — Üçüncü pahsın doğrudan talep hakkı —Somut olayda üçüncü şahsın borcun bir bölümünden sorumlu olması — Borç üstlenme.
I. OLAY ................... .............................................. 148
II. SORULAR............................................................ 148
III. ÖN AÇIKLAMALAR ........................................... 149
1. Yargıtay'ın bu olayla ilgili kararı................. 149
2. Yargıtay kararının vardığı sonucun tartışılır bölümü 152
PROBLEM 23
YÜRÜTMEYİ DURDURMA KARARINA UYMAMA HALİNDE SORUMLULUK
Danıştayca verilen yürütmenin durdurulması kararı — Böyle bir kararı uygulamayan yetkilinin sorumluluk şartları — Devlet Memurları Kanununun 13. maddesindeki ikinci sorumluluk kuralı — Yargıtay İçtihadı Birleştirme
Kararının çözümü.
I. OLAY....................................................................... 154
II. SORULAR ............................................................ 155
III. ÖN AÇIKLAMALAR ........................................... 156
1. içtihadı Birleştirme Kararı ........................... 156
2. İçtihadı Birleştirme Kararma "karşı oy yazısı" ... 165
3.1982 Anayasası ve diğer mevzuat............. 171
4. Konuyla ilgili Ceza Genel Kurulu Kararı .. 172
5.657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 13. maddesi ile ilgili karar 173
6. Danıştay kararının yerine getirilmesinde gecikmeye ilişkin Yargıtay kararı 175
PROBLEM 24
MÜTESELSİL SORUMLULUK
Müteselsil sorumluluk (Zincirleme sorumluluk)selsül ve eksik teselsül ayırımı — Teselsülde iç ilişki ve dış ilişki — Ödemede tekerrür olmamak kaydı ile dış ilişkinin iç ilişkiden etkilenmemesi — Müteselsil sorumlulardan birinin alacaklı ile sulh olması — Sulhün diğer sorumluya etkisi — Teselsülün genel hükümleri — Teselsülde zamanaşımı defi ve defiden yararlanma.
I. KARAR VE OLAY.............................................. 177
II. SORULAR.......................................... „................ 177
III ÖN AÇIKLAMALAR .......................... *............... 178
1. Yargıtay'ın müteselsil borçlulardan birinin yaptığı sulh sözleşmesine ilişkin kararı 178
2. Bu kararla ilgili açıklamalar ve düşünceler 182
3. Yargıtayı'n tam ve eksik teselsül halinde ceza zamanaşımından yararlanmaya ilişkin kararı ................................................................. 188
PROBLEM 25
ŞEKİL
Haricen taşınmaz satımı — Resmî şekle uyulmadan yapılan gayrimenkul satımının geçersizliği — Taraflardan birinin tapu memuru önünde sözleşme yapmaktan kaçınması — Geçersiz haricen yapılan satım sözleşmesinin yapılmasından itibaren sözde alıcının bedeli ödemesi, sözde satıcının taşınmazıteslim etmesi — Daha sonra taraflardan birinin kendisine ait "edimi" (?) talep etmesi karşısında karşı tarafın ileri sürebileceğini savunma,
I. OLAY....................................................... ,.................................. 193
II. SORULAR......................... .................................................... 193
III. ÖNAÇIKLAMALAR ........................................................... 194
FROBLEM 26
İSTİHDAM EDENİN SORUMLULUĞU
İstihdam edenin sorumluluğu — Kusur aranmaması sorununun incelenmesi — Bedenî zarar veya ölüm halinde maddî ve manevî tazminat — İstihdam edenin özellikle manevî tazminat ile sorumlu olmasının şartları — İstihdam edenin kusurunun sorumluluk için kurucu şart olmaması — Destekten yoksun kalma tazminatı — Haksız fiil zararında denkleştirme halleri — Özel durum : İstihdam edenin devlet olması.
I. OLAY ................................................................... 200
II. SORULAR........................................................... 202
III. ÖN AÇIKLAMALAR............................................ 202
1. Olayın değerlendirilmesi ............................. 202
2. İstihdam edenin sorumluluğu için istihdam edenin
ve kullandığı adamın kusuru şart değildir ... 204
3. İstihdam edenin bedeni zarar halinde manevi tazminattan sorumluluğu 210
4. Olaya uygun bilirkişi raporu ....................... 217
5. Devlet memurlarının fiillerinden dolayı BK. 55'in uygulanıp uygulanamıyacağı 222
PROBLEM 27
EYLEMSEL SÖZLEŞME İLİŞKİSİ
Eylemsel sözleşme ilişkisi — Sosyal temastan meydana gelen sözleşme ilişkileri — Culpa in contrahendo — Geçersiz sözleşmelere eylemsel sözleşme ilişkisi niteliği tanıma — Tipiksosyal davranışlardan meydana gelen eylemsel sözleşme ilişkisi — Eylemsel sözleşme ilişkisi teorisinin yararları — Uygulamada geçersiz sözleşmeden meydana gelen eylemsel sözleşme ilişkisi —* Eylemsel ardiye sözleşmesi ilişkisi.
I. OLAY................................. ................................. 230
II. SORULAR........................................................... 231
III. ÖN AÇIKLAMALAR............................................ 231
1. Eylemsel sözleşme ilişkileri ....................... 231
2. Eylemsel sözleşme ilişkisi teorisinin faydaları ... 232
3. Eylemsel sözleşme ilişkisi hakkında Yargıtay kararları ... 233
PROBLEM 28
EVLENME TELLÂLLIĞI
Evlenme tellâllığı sözleşmesi — Evlenme kurulmasına aracılık hizmet sözleşmesi — Arkadaşlık kurulmasına aracılık sözleşmesi — Arkadaşlık kurulmasına aracılık hizmet sözleşmesi — Ücret — Ücretin bir kısmının ödenmesi — Ücretin bakiyesinin bonolara bağlanması — Bonoların ödenmemesi üzerine dâva açılması — Dâvanın kabul edilmemesi — Evvelce ödenen ücretlerin karşı dâva ile dâva edilmesi.
I. OLAY........................ !........................................... 236
II. SORULAR............................................................ 239
III. ÖN AÇIKLAMALAR............................................ 239
1. Tellâllık (simsarlık) sözleşmesi 2 Evlenme tellâlının ücreti
PROBLEM 29
İADE BORCUNUN GÜNCELLEŞTİRİLMESİ
Müşterek mülkiyete satım ile son verme halinde ortak maliklerden birinin yaptığı binanın değeri sorunu — Bu binanın yapılması için harcanan para mı yoksa satım günündeki rayiç bedeli mi dikkate alınır — Yargıtay kararının anıtsal yönü — Yargı, zamanla değerlerin değişmesini göz- ardı edemez — Yargının anayasal ödevi: en az giderle ve çabuk en doğru yargı gerçeğine ulaşma — Bu ödevi yerine getiremiyen yargı, çarpık ilişkilerde haksız tarafın zulme varan tutumuna destek oluyormuş izlenimini verir — Yargı kararı çarpık yönde olursa, yargı dışı çözümler ve yöntemler, bizzat ihkakı hak, aracı zorbalarla hak elde etme gibi kanunsuz yollar yaygınlaşır — İçtihat değişikliği.
I. OLAY........................................................... 241
II. SORULAR................................................... 241
III.YARGITAY HUKUK GENEL KURULUNUN 1983 TARİHLİ KARARI 242
1. Karar............................................................... 242
2. Bu karara "Karşı oy yazısı" ......... '.............. 247
3. Bir başka muhalefet şerhi............................ 251
4. Karara yazılan üçüncü karşı oy yazısı ...... 253
IV.1983 TARİHLİ VE 1983/13 SAYILI HUKUK GENEL KURULU KARARINA DAYANAN İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARARI 257
PROBLEM 30
ÇEVREYE ZARARDAN SORUMLULUK
Komşuluk hukuku — Gayrimenkul malikinin sorumluluğu — Komşulukta taşkınlık —Çevre kirlenmesi — Fedakârlığın denkleştirilmesi — Fark teorisine göre zarar — Somut zarar teorisi — Haksız fiil zararının denkleştirilmesi — Çevre Kanunu'nda çevreyi kirletmeden dolayı sorumluluk.
I. OLAY..................................................... 260
II. SORULAR .......................................... 260
III. ÖN AÇIKLAMALAR ......................... 261
1. Sorumluluk ilkeleri........................................ 261
2. Maden imtiyaz sahibinin sorumluluğu ...... 263
3. Çimento fabrikası tozlarından meydana gelen zarar 269
4. Çevre Kanunu'nda çevreyi kirletmeden dolayı sorumluluk 281
