Türkçe Eğitiminde Tiyatro ve Drama Eğiten Kitap

Türkçe Eğitiminde Tiyatro ve Drama Eğiten Kitap

İnsan yalnızca biyolojik bir varoluşu kabullenmez. Onun aynı zamanda
kültürel, sosyolojik, estetik bir yanı vardır. Eğlenmek, hoşça vakit geçirmek,
kendisini dışardan gözlemlemek, toplumsallaşmak, öğrenmek için çeşitli yöntemler
geliştirir. Oyun bu etkinliklerin en vazgeçilmezidir. Doğumdan itibaren
oyun gündelik yaşamın bir parçasıdır. Bu yönden insan, homo-ludens, yani
oyun oynayan bir türdür. Oyunun yaşama farklı bir yansıması olarak tiyatro
sanatı da estetik üretimin ya da tüketimin başka bir boyutudur.
Pedagojik yönden oyun, tiyatro ve drama uygulamalarından eğitim-öğretimin
her aşamasında yararlanmak gerekir. Bunun amaca uygun yürütülmesi,
özellikle eğitimcilerin bu konuda bilgilendirilmesine bağlıdır. Nitelikli kaynakların
üretilmesi bu açıdan işlevsel bir rol oynayabilir, bir boşluğu doldurabilir.
Alanında uzman ve yükseköğretim düzeyinde "tiyatro ve drama uygulamaları”
dersini yürüten araştırmacılar tarafından yazılan bu kitap; oyun, tiyatro ve drama
uygulamalarına ilişkin paydaşlara (özellikle Türkçe öğretmeni adaylarına)
kuramsal ve pratik bir alt yapı kazandırmayı hedeflemektedir.
Kitap, on bir bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde tiyatro sanatına ilişkin
önemli terimler açıklanmıştır. Tarihsel süreç içinde tiyatro sanatında ortaya çıkan
yeni eğilimler, sahip olduğu yöntemsel özellikler, toplumsal ve kültürel
gelişimlere paralel olarak gelişen tiyatro türlerine ait terimler alfabetik biçimde
ve ana hatlarıyla paylaşılmıştır.
İkinci bölümde tiyatro sanatında öz ve biçime somutluk kazandıran olay
dizisi, yer ve zaman, tip, karakter, konuşma örgüsü ve estetik denge konularına
açıklık getirilmiştir. Bunların herhangi bir tiyatro metnine estetik yönden
yaptığı katkı ele alınmıştır.
Üçüncü bölümde tiyatro türleri ana türler, yan türler ve yeni anlayışlar olmak
üzere üç ana başlıkta ele alınıp tanıtılmıştır. Ana türler olarak trajedi, komedi
ve dram; bu türlerin ortaya çıkışları, belirleyici özellikleri, başlıca yapıtları
tanıtılmıştır.
Dördüncü bölümde tiyatro sanatını şekillendiren klasisizm, coşumculuk
(romantizm), gerçekçilik (realizm), doğalcılık (natüralizm), simgecilik (sembolizm)
ve dışavurumculuk (ekspresyonizm) gibi belli başlı akımlar hakkında bilgi verilmiş, örnek metinlerle akımların savundukları görüş ve savlar somutlaştırılmıştır.
Beşinci bölümde tiyatro sanatının tarihsel gelişimi anlatılmıştır.
Altıncı bölümde oyun olgusunun tiyatro ve Türkçe eğitimindeki önemi, değeri
ve işlevi üzerinde durulmuştur. Bu amaçla oyun kavramı, çocuk-oyun-eğitim
ilişkisi ve oyun ile tiyatro sanatı arasındaki ilişki açıklanmıştır. Türkçe eğitiminde
oyundan nasıl yararlanılacağı konusuna açıklık kazandırmak için çeşitli
etkinlik örneklerine yer verilmiştir.
Yedinci ve sekizinci bölümlerde ise genel tiyatronun bir alt dalı olarak değerlendirilebilen
ve öncelikle pedagojik kaygının ön planda olduğu çocuk
tiyatrosu ve okul tiyatrosu hakkında bilgi verilmiştir. Bu kapsamda çocuk tiyatrosunun
tarihsel gelişimi, taşıması gereken nitelikler aktarılmıştır. Sonraki
bölümde (8. Bölüm) okul tiyatrosu kavramı tartışılmış, pedagojik açıdan bu tür
uygulamaların önemi ve çocuğun gelişimindeki önemine dikkat çekilmiştir.
Son üç bölümde ise (9., 10. ve 11. bölümler) drama kavramı ve örnek uygulamalar
üzerinde durulmuştur. Bu amaçla öncelikle drama kavramı, içeriği,
özellikleri, uygulama aşamaları gibi konular üzerinde durulmuştur. Böylece
uygulayıcılar için öncelikle kuramsal bir alt yapı oluşturmak amaçlanmıştır.
Onuncu ve on birinci bölümde ise Türkçe eğitimi kapsamında gerçekleştirilebilecek
drama etkinlikleri örneklendirilmiştir.
"Türkçe Eğitiminde Tiyatro ve Drama” kitabının hedef kitlesi, öncelikle
Türkçe eğitimi alanında lisans düzeyinde tiyatro ve drama uygulamaları dersini
takip eden öğrencilerdir. Ayrıca bu kitabın eğitim öğretimin farklı disiplinlerinde
tiyatro ve dramayla ilgilenen lisans ve lisansüstü öğrencileri ile öğretmenler
ve araştırmacılar için de önemli bir başvuru kaynağı niteliği taşıdığını
düşünmekteyiz. Kitabımızın alana katkı sağlamasını temenni eder, herkese iyi
okumalar dileriz.