Türk ve Dünya Klasikleriyle Yapılandırılmış Dil ve Edebiyat Öğretimi Okul Öncesinden Yükseköğretime Eğiten Kitap

Türk ve Dünya Klasikleriyle Yapılandırılmış Dil ve Edebiyat Öğretimi Okul Öncesinden Yükseköğretime Eğiten Kitap

Alanyazında klasik kavramı ve dil ve edebiyat öğretimi sürecinde klasiklerin

kullanımı üzerine çeşitli tartışmaların var olduğu görülmektedir. Bu tartışmalar

sonucu kavram üzerine ortak bir tanım sağlanamayıp kesin ölçütlerin

belirlenemediği, klasiklerin dil ve edebiyat öğretimi sürecinde nitelikli ve işlevsel

bir biçimde kullanıl(a)madığı belirlenmiştir. Alanyazındaki araştırma sonuçları

ile doktora ders döneminde aldığım derslerin katkısıyla dil ve edebiyat

öğretimine klasiklerle yeni bir yaklaşım getirme konusunu ilgi alanım olarak

belirleyerek Türk ve dünya klasikleriyle yapılandırılmış dil ve edebiyat öğretimi

tasarısı hazırlama konusunda bir eylem araştırması yapmaya yöneldim.

Seminer dersi kapsamında tez danışmanımın bu konunun bir tez önerisine

dönüştürülebileceği noktasında beni desteklemesiyle araştırmaya başladım.

İşte elinizdeki bu kitaba, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsünde

saygıdeğer öğretmenim Prof. Dr. Sedat Sever’in danışmanlığında hazırlamış

olduğum "Türk ve Dünya Klasikleriyle Yapılandırılmış Dil ve Edebiyat Öğretimi

Tasarısı: Okulöncesinden Yükseköğretime (Bir Eylem Araştırması)” adlı doktora

tezim kaynaklık etmektedir.

Öğretim tasarısının durum saptama aşamasında Türkçe Eğitimi Anabilim

Dalı öğretim elemanlarının ve öğrencilerinin klasik yapıt algıları (okulöncesi,

ilkokul, ortaokul, ortaöğretim-yükseköğretim düzeyinde) ile klasiklerin dil ve

edebiyat öğretiminde kullanılma durumuyla ilgili görüşleri belirlenmiştir. Uygulama

aşamasında Türk ve dünya edebiyatı klasikleri, dil ve edebiyat öğretiminde

birer metin olarak nasıl kullanılabilir ve bu yapıtların tanıklığında dil

becerilerine katkı sağlayacak uygulamalar nasıl hazırlanabilir sorularına yanıt

aranmıştır. Uygulama sonrasında ise Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı öğrencilerinin

Türk ve dünya klasikleriyle yapılandırılmış dil ve edebiyat öğretimi tasarısının

uygulanmasından sonraki algıları ve deneyimleri ortaya çıkarılmıştır.

Çalışmanın ilk bölümü dil ve edebiyat öğretiminin amacı ve sorunları ile

edebiyat yapıtlarının çözümlenmesi; ikinci bölümü klasiklerin özellikleri, dilimize

çevrilmesi, önemi, dil ve edebiyat öğretimi sürecindeki yerinin öğretim

aşamalarına göre değerlendirilmesi bağlamında kuramsal bilgilerden oluşmaktadır.

Üçüncü bölümde ise Türk ve dünya klasikleriyle yapılandırılmış dil

ve edebiyat öğretimi tasarısının oluşturulabilmesi amacıyla elde edilen bulgulara

ve değerlendirmelere yer verilmiştir.

Araştırmanın sonuçları, eğitim durumları aracılığıyla klasiklerin nasıl okunması

gerektiği, çözümlenme yolları ve derslerde nasıl kullanılabileceğine

ilişkin farklı bakış açıları kazandırılabileceğini ortaya koymuştur. Bu öğretim

tasarısının dil ve edebiyat öğretiminin başat öğesi olan öğretmen ve öğrencilere

yardımcı olacağı, öğretim sürecine yeni bir yaklaşım getirerek farklı bakış

açılarının oluşmasına katkıda bulunacağı düşünülmektedir.

Doktora sürecimle birlikte başlayıp bugün de desteğini esirgemeden bana

yol gösteren sayın öğretmenim ve tez danışmanım Prof. Dr. Sedat Sever’e, kaynaklarını

sonuna kadar açıp her aşamada deneyimlerini paylaşan Prof. Dr. Selahattin

Dilidüzgün’e, değerlendirmeleriyle yardımlarını eksik etmeyen Prof.

Dr. Ömer Adıgüzel’e çok teşekkür ederim. Bilimsel duruşları ve sevecenlikleriyle

bana yardımcı olan ve kendilerinden pek çok şey öğrendiğim öğretmenlerim

Prof. Dr. Cahit Kavcar ve Prof. Dr. Canan Aslan’a; iller arası yolculuğumun

Ankara ayağında yer alan ve her tür yardımı sağlayan arkadaşlarım Arş. Gör.

Bilge Nur Doğan Güldenoğlu, Arş. Gör. Emine Akyüz, Arş. Gör. Dr. Özlem Kanat

Soysal’a; yine bu süreçteki tüm yardımları için Dr. Öğr. Üyesi Demet Gülçiçek’e

ve Dr. Öğr. Üyesi Sedat Karagül’e teşekkür ederim.

Her tür özveriyi, sevgiyi ve desteği tüm içtenlikleriyle sunan sevgili arkadaşlarım

Öğr. Gör. Dr. Duygu Ak Başoğul ile Arş. Gör. Neslihan Yücelşen’e, bölüm

arkadaşlarıma, katılımcı olarak çalışmaya destek veren tüm öğretim elemanı

ve öğrencilere, doktora tez çalışmamı destekleyen Türkiye Bilimsel ve

Teknolojik Araştırma Kurumuna (Tübitak) katkılarından dolayı çok teşekkür

ederim.

Çoğalan sevgisi, desteği, yardımı, bilimsel bakışı ile yaşamımı kolaylaştıran

sevgili yol arkadaşım, eşim Öğr. Gör. Dr. Utku Oryaşın’a ayrıca çok teşekkür

ederim. Sevgili annem Selma Karakulak başta olmak üzere babam, kardeşim,

anneannem ve dedeme sevgileri ve bugünlere gelmemdeki tüm çabaları için

yürekten bir teşekkürü borç bilirim.

Yedi yıl süren bir çalışmanın ürünü olan bu kitabın tüm önyargıları kırarak

(tıpkı katılımcı öğrencilerde olduğu gibi) yerini sevgiye bırakması dileğiyle…